ارزیابی اثر کوددهی نیتروژن در گیاه کلزا بر توانایی های زیستی و نرخ تغییر جمعیت شته خردل (Lipaphis erysimi (Hem.: Aphididae

تغییر کیفیت گیاه میزبان در نتیجه مصرف کود نیتروژن می ­تواند بر توانایی­ های زیستی و انبوهی جمعیت حشرات گیاه­خوار موثر باشد. این تحقیق به منظور بررسی اثر چهار سطح کود نیتروژن شامل صفر، ۷۵، ۱۵۰ و ۲۲۵ کیلوگرم نیتروژن در هکتار در گیاه کلزا (Brassica napus L.) بر توانایی ­های زیستی و نرخ تغییر جمعیت شته خردل (Lipaphis erysimi Kalt.) در شرایط گلخانه ­ای انجام شد. نتایج نشان داد که مقدار نیتروژن و نسبت کربن به نیتروژن گیاه به طور معنی ­داری تحت تاثیر کوددهی قرار داشتند. بیشترین درصد نیتروژن برگ (۰۹/۰± ۰۵/۳) و کمترین مقدار نسبت کربن به نیتروژن (۷۰/۰±۰۰/۱۶) در گیاهان تیمار شده با بالاترین سطح کوددهی مشاهده شد. افزایش کوددهی به طور معنی­ داری باعث بهبود توانایی­ های زیستی شته خردل  شد. کوتاه ترین دوره پورگی (۰۸/۰± ۷۶/۵ روز) و بیشترین پوره تولید شده به ازای هر فرد بالغ (۰۳/۵ ± ۳۸/۹۵) در تیمار ۲۲۵ کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. برازش خط رگرسیون رابطه مثبت و معنی­ داری را میان نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) شته و تیمار نیتروژن نشان داد. با افزایش نیتروژن مصرفی از صفر تا ۲۲۵ کیلوگرم در هکتار، نرخ ذاتی افزایش جمعیت ۶۴/۲۰ درصد افزایش یافت. به علاوه انبوهی جمعیت شته خردل به طور معنی­ داری تحت تاثیر تیمار نیتروژن و زمان نمونه­ برداری قرار گرفت و بیشترین جمعیت (۲۴۹­±­۲۰۱۴) در نمونه­ برداری سوم و در بالاترین سطح کوددهی مشاهده شد. در تمام تاریخ­ه ای نمونه­ برداری، بیشترین نرخ تغییر جمعیت در بالاترین سطح کود نیتروژن محاسبه شد و با افزایش زمان نمونه­ برداری، نرخ تغییر جمعیت کاهش یافت.

کلیدواژه ها:

انبوهی جمعیت شته ، تغذیه گیاه ، جدول زیست- باروری ، نسبت کربن- نیتروژن