اثرات اکولوژیکی و اقتصادی تجهیز و نوسازی اراضی در تولید گندم آبی در استان همدان

هدف اصلی این تحقیق بررسی اثرات اکولوژیکی و اقتصادی طرح تجهیز و نوسازی اراضی در تولید گندم آبی در استان همدان می باشد. به این منظور پایداری زیست محیطی تولید گندم با تحلیل ردپای اکولوژیکی (شاخص های انتشار کربن) و کارایی تولید آن با روش تحلیل پوششی داده ها سنجیده شد. جامعه آماری تحقیق متشکل از کشاورزان عضو تعاونی تولید کشاورزی در روستای خردمند در استان همدان است که در طرح تجهیز و نوسازی اراضی مشارکت داشته و گندمکارانی که در این طرح شرکت نکرده اند. حجم نمونه برای افراد مشارکت کننده ۷۳ نفر و برای افراد مشارکت نکرده ۷۴ می باشد. داده های تحقیق از طریق پرسشنامه به صورت مطالعه تک مقطعی و به روش تمام شماری گردآوری و با نرم افزارهای SPSS۲۶وDEAP۲.۱ تحلیل گردید. میانگین انتشار گازهای گلخانه تولید گندم برای کشاورزانی که در طرح شرکت کرده و کشاورزانی که شرکت نکرده اند به ترتیب ۷۷۸/۱۵ و ۱۰۰۳ Co۲ eq ha-۱ کیلوگرم بود. شاخص ردپای اکولوژیکی برای این دو گروه به ترتیب برابر ۲/۳۹ و ۲/۴۴ هکتار جهانی محاسبه گردید که در سطح ۰/۰۱ تفاوت معنی داری را نشان داد. براساس نتایج حاصل از تحلیل پوششی داده ها، میانگین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی اراضی تجهیز شده، بترتیب معادل ۰/۸۶۶ ، ۰/۸۹۳ و ۰/۷۹۷ و در اراضی تجهیز نشده بترتیب ۰/۸۶۳ ، ۰/۸۸۹ و ۰/۷۹۱ محاسبه شد که بین این دو نوع از اراضی در سطح ۰/۰۱ تفاوت معنی دار نبود. براساس نتایج محاسبه شاخص های انتشار کربن، پایداری زیست محیطی اراضی تجهیز و نوسازی شده از وضعیت بهتری برخوردار می باشد.

کلیدواژه ها:

پایداری زیست محیطی ، تحلیل پوششی داده ها ، ردپای اکولوژیکی ، کارایی تولید