مطالعه وضعیت پایداری تولید گندم دیم مطالعه موردی : منطقه هشترود

ابعاد تخریب محیط زیست به چنان حجمی رسیده است که بشر امروزی بدون دگرگونی در تفکر و رفتار خویش هرگز قادر نخواهد بود برای مشکلات زیست محیطی راهحلی بیابد. جمعیت روستایی به ویژه کشاورزان، نقش مهمی در حفظ محیط زیست ایفا می کنند. بنابراین دانش ، نگرش و رفتار کشاورزان نسبت به محیط زیست مطمئنا می تواند در تلاش آنها برای تغییر جهت به سوی کشاورزی پایدارتر، تاثیرگذار باشد. به سبب اهمیت بخش کشاورزی در شهرستان هشترود تحقیق حاضر در سال ۱۳۹۵ با هدف رتبه بندی پایداری بخش های مختلف شهرستان هشترود صورت پذیرفت . جامعه آماری پژوهش شامل ۲۱۰ روستای شهرستان هشترود بود. تعداد ۲۴ شاخص در چهار دسته شاخص های زراعی ، جمعیتی ، کیفی و مکانیزاسون در هرکدام از پهنه های شش گانه هشترود با استفاده از روش آنتروپی شانون وزن دهی گردید و سپس با استفاده از روش وزن دهی ساده اقدام به رتبه بندی این مناطق شد. جهت مصور تهیه نقشه های مربوط به هرکدام از شاخص ها و رتبه های نهایی از روشهای متناسب میانیانی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که حومه پایدارترین بخش شهرستان هست . نزدیکی روستاهای این بخش به مرکز شهرستان، سطح سواد بالاتر، استفاده بیشتر از تسهیلات کشاورزی ، توان بالاتر ادوات و پایین بودن سن ماشین آلات ازجمله فاکتورهای موثر در پایداری این بخش بود بخش فتح ناپایدارترین بخش شهرستان شناخته شد. بهرهبرداری بیش ازحد از مراتع و دلیل بالا بودن سطح زراعت به سطح مرتع مهم ترین و تاثیرگذارترین عامل ناپایداری این بخش بود. بی سوادی کشاورزان و فرسوده بودن ادوات کشاورزی دلایل دیگری بر ناپایداری این بخش بود.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی پایداری ، توان ادوات کشاورزی ، سامانه اطلاعات جغرافیایی ، مکانیزاسیون کشاورزی