میزان توجه به نگرش فرهنگ کار در کتاب های درسی دوره راهنمایی کشور

در این پژوهش با هدف تحلیل میزان توجه کتاب های درسی دوره راهنمایی کشور به انواع مولفه های فرهنگ کار و ابعاد سه گانه نگرش مذکور (شناختی، عاطفی و رفتاری) شش سوال اصلی پژوهش مورد بررسی واقع شده است. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع تحلیل محتوا و جامعه پژوهش نیز کلیه کتاب های درسی دوره راهنمایی تحصیلی چاپ سال ۸۲-۸۱ بوده است. از جامعه مذکور پانزده کتاب آموزش حرفه و فن، تعلیمات اجتماعی، فرهنگ اسلامی (تعلیمات دینی)، ادبیات فارسی و علوم تجربی پایه های اول، دوم و سوم (جمعا ۱۵ کتاب) با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده است. ابزار اندازه گیری، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده و یافته های پژوهش نیز با بهره گیری از شاخص آماری توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. عمده ترین یافته ها ی پژوهش از این قرار است:۱. در مجموعه کتاب های دوره راهنمایی به ترتیب در کتاب حرفه و فن از ۱۷۱ مرتبه توجه به مولفه های فرهنگ کار، تنها در ۳۱ درصد موارد به همه ابعاد نگرش فرهنگ کار توجه شده است. فرایند مذکور در کتاب های تعلیمات اجتماعی از ۳۱۶ مرتبه توجه تنها در ۴۱ درصد و در کتاب های علوم تجربی از ۴۵ مرتبه توجه فقط در ۷۸ درصد موارد بوده است. در کتاب های فرهنگ اسلامی و تعلیمات دینی و همچنین فارسی به ترتیب ۳۰ و ۳۲ مرتبه به بعد شناختی مولفه های فرهنگ کار توجه شده و به سایر ابعاد نگرش مذکور(عاطفی و رفتاری) توجه نشده است.۲. فرایند مذکور براساس سه پایه تحصیلی بیانگر آن است که در کتاب های پایه اول دوره راهنمایی از ۲۰۶ مرتبه توجه به مولفه های فرهنگ کار، تنها در۳۰ درصد موارد، در کتاب های پایه دوم از ۲۴۵ مرتبه توجه در ۵/۶۸ درصد موارد و در کتاب های پایه سوم از ۱۴۶ مرتبه توجه تنها در ۳۹ درصد موارد به طور کامل به همه ابعاد نگرش فرهنگ کار توجه شده است.۳. در مجموع کتاب های دوره راهنمایی، ۵۹۷ مرتبه به بعد شناختی نگرش فرهنگ کار، ۳۸۹ مرتبه (۱/۶۵ درصد) به بعد عاطفی و ۲۱۷ مرتبه (۳/۳۶ درصد) به بعد رفتاری نگرش مذکور توجه شده که در این راستا۲۲۶ مرتبه از توجهات شناختی (۸/۳۷ درصد) اشاره مستقیم و ۳۶۷ مرتبه (۹/۶۰ درصد) اشاره غیرمستقیم بوده است. مولفه های رعایت بهداشت و ایمنی حرفه ای (۱۳۲ مرتبه) و همدلی و همکاری گروهی (۱۱۲ مرتبه) دارای بیش ترین توجه و مولفه های مشارکت در انجام فعالیت ها، صداقت در انجام کارها و ارائه انتقادات سازنده با یک مرتبه دارای کم ترین توجه بوده اند.

کلیدواژه ها:

نگرش ، فرهنگ کار ، کتاب درسی ، محتوا ، تحلیل محتوا ، دوره راهنمایی