متغیرهای موثر در ظهور / عدم ظهور «را» در گفتار فارسی زبان

در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر این پرسش مطرح است که وجود چه متغیرهایی سبب ظهور یا عدم ظهور «را» در گفتار گویشوران زبان فارسی معیار است. لذا، جملاتی تک مفعولی مطابق شم زبانی نگارندگان تولیدشد تا براساس آنها متغیرهای مشخصه های معنایی مفعول، مشخصه های معنایی فعل، و تاثیرپذیری مفعول از فعل با استفاده از رویکردهای آیسن (۲۰۰۳)، نس (۲۰۰۴)، روستین (۲۰۰۸ الف و ب)، ونه ویزینگر (۲۰۰۸)، و بیورز (۲۰۱۱) توصیف و تحلیل شوند. در زبان فارسی معیار، نه تنها جانداری گروه اسمی مفعول مستقیم، بلکه معرفگی و مشخصبودن آن نیز در ظهور و عدم ظهور «را» نقش دارد، به طوری که مفعول مستقیم جاندار و معرفه با «را» ظاهر می شود. بنابراین، پیوستار معرفگی و جانداری همواره معنادار نیست و جملاتی وجود دارد که آن را نقض می کند. لذا، یافته های ما کاملا همسو با یافته های آیسن (۲۰۰۳) نیست. یافته های ما همراستا با نس (۲۰۰۴) نشانداد با کاهش میزان تغییر در موجودیت، میزان تاثیرپذیری نیز کمتر می شود و «را» باید در ساختار جمله حضور داشته باشد. اما حضور مفعول موثر و متاثر در جایگاه نحوی مفعول تاثیری در امکان ظهور و عدم ظهور «را» ندارد. طبقه بندی ونه ویزینگر (۲۰۰۸) نیز نمی تواند علت ظهور و یا عدم ظهور «را» را تبیین کند، زیرا افعالی وجوددارند که مفعولشان هم با «را» و هم بدون آن ظاهر می شود. طبقه بندی بیورز (۲۰۱۱) نیز ظهور و عدم ظهور «را» را نمی تواند تبیین کند، زیرا حتی افعال یک گروه نیز گاهی رفتار های متفاوتی در پذیرش «را» نشان می دهند. ضمنا هر چه تاثیرپذیری مفعول از فعل کمتر باشد، امکان تظاهر آشکار «را» بیشتر می شود.

کلیدواژه ها:

"معنی شناسی" ، "حالت نما" ، "مشخصه های معنایی مفعول" ، "مشخصه های معنایی فعل" ، "تاثیر پذیری"