بررسی اثر تاریخ های مختلف کاشت و رژیمهای مختلف آبیاری بر خصوصیات مورفولوژیک و عملکرد نخود (Cicer arietinum L.) رقم ۳۲۷۹ ILC در شرایط آب و هوایی نیشابور

جهت بررسی اثرات تاریخ های کاشت و رژیمهای آبیاری بر خصوصیات زراعی و عملکرد یک رقم نخود (رقم ۳۲۷۹ ILC)، آزمایشی در سال زراعی ۸۱ - ۱۳۸۰ در مزرعه آموزشی تحقیقاتی آموزشکده کشاورزی شهید رجائی نیشابور اجرا شد. آزمایش مورد نظربصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکراراجراء شد. کرتهای اصلی شامل چهار رژیم آبیاری (عدم آبیاری در طول فصل رشد (رژیم دیم)، یک بار آبیاری بهاره (اول گلدهی)، دو بار آبیاری بهاره (شروع گلدهی و ۵۰% گلدهی) و فاریاب) و کرتهای فرعی دارای چهار تاریخ کاشت (پائیزه، انتظاری، بهاره و تاخیری) منظور شدند. در این آزمایش کشت تاخیری با رژیمهای آبی دیم, یک بار آبیاری بهاره و دو بار آبیاری بهاره خشک شدند و فقط کشت تاخیری با رژیم آبی فاریاب باقی ماند.بر اساس نتایج حاصله افزایش آب آبیاری توانست ارتفاع بوته، ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین، فاصله بین گره ها، تعداد گره, تعداد ساقه، تعداد غلاف در بوته، تعداد غلافهای دو دانه ای، یک دانه ای و پوک ، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، وزن صد دانه و عملکرد را افزایش دهد. با افزایش طول دوره رشد، ارتفاع بوته، ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین، تعداد گره، تعداد ساقه، تعداد غلاف در بوته، تعداد غلافهای (دو دانه ای و پوک)، تعداد دانه در بوته، وزن دانه دربوته افزایش یافت. در این میان کشت پائیزه بالاترین عملکرد را نسبت به تاریخهای کاشت دیگر داشت و کشت تاخیری نسبت به کشت انتظاری و بهاره دارای عملکرد بیشتری بود. گیاهان کشت پائیزه با رژیم آبی فاریاب نسبت به سایر تاریخهای کاشت و رژیمهای آبی از ارتفاع بوته، تعداد گره، تعداد ساقه، تعداد غلاف در بوته، تعداد غلافهای یک دانه ای و پوک، تعداد دانه در بوته و عملکرد بیشتری برخوردار بودند. کشت بهاره با رژیم آبی دیم به علت کوتاه شدن دوره رشد و کاهش آب قابل دسترس دارای ارتفاع بوته، تعداد گره، تعداد غلاف در بوته، تعداد غلافهای یک دانه ای، تعداد دانه در بوته، وزن دانه، وزن صد دانه و عملکرد کمتری بود. واژه های کلیدی: نخود، تاریخ کاشت، رژیم آبیاری، عملکرد، اجزاء عملکرد.