بررسی خصوصیات فنولوژیک و مورفولوژیک ژنوتیپ های نخود (Cicer arietinum L.) متحمل به سرما در شرایط کشت پاییزه

به منظور بررسی خصوصیات فنولوژیک و مورفولوژیک ژنوتیپ های نخود (Cicer arietinum L.) متحمل به سرما، آزمایشی در سال زراعی ۱۳۸۴-۱۳۸۳ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به اجرا درآمد. در این آزمایش، ۱۵۲ ژنوتیپ نخود متحمل به سرما به همراه چهار شاهد شامل کرج۳۱-۶۰-۱۲، ILC۴۸۲، ILC۳۲۷۹ و FLIP۸۴-۴۸C، در قالب آزمون مقدماتی ارزیابی عملکرد (آگمنت) در کشت پاییزه (۱۷ مهر)، مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج، تنوع قابل ملاحظه ای در میان ژنوتیپ ها از نظر صفات اندازه گیری شده شامل خصوصیات فنولوژیک (تعداد روزهای کاشت تا سبز شدن، سبز شدن تا گلدهی و گلدهی تا رسیدگی) و مورفولوژیک (ارتفاع بوته، تعداد شاخه در بوته و مجموع طول شاخه ها در بوته) وجود داشت به طوری که تفاوت موجود در میان ژنوتیپ ها و نیز تفاوت میان ژنوتیپ ها با شاهدهای آزمایش در تمام موارد، معنی دار بود (۰۵/۰p≤). دوره رشد رویشی ۸۴ درصد از ژنوتیپ ها بیش از ۱۶۵ روز و دوره رشد زایشی در ۸۷ درصد از آنها، بیش از ۲۹ روز بود. همچنین ۸۶ درصد از ژنوتیپ ها ارتفاعی بیش از ۳۰ سانتی متر داشتند و مجموع طول شاخه در بوته در ۸۲ درصد از آنها بیش از ۳۰۰ سانتی متر بود. بررسی نتایج به دست آمده و عملکرد قابل توجه برخی ژنوتیپ های مورد مطالعه در این آزمایش، نشان می دهد که امکان مناسبی برای انتخاب نمونه های با خصوصیات زراعی مناسب جهت ادامه مطالعات گزینش برای تحمل به سرما در آزمایش های تکراردار فراهم آمده است.