ارزیابی تنوع ژنتیکی و پراکندگی جغرافیایی برخی اکوتیپ های سیر Allium sativum L.)) موجود در ایران با استفاده از نشانگر های مولکولی ISSR و M۱۳

سیر (.Allium sativum L) یکی از ارزشمندترین گیاهان صنعتی- دارویی می باشد که به دلیل اهمیت بالای آن از ابعاد مختلفی مورد مطالعه قرار گرفته است، اما اطلاعات بسیار اندک و ناقصی راجع به پراکندگی، تنوع و طبقه بندی آن در سراسر جهان وجود دارد بطوریکه تنها گروه بندی های موجود، بر اساس عناوین تجاری، محلی، منطقه جغرافیایی رویش و برخی ویژگی های فنوتیپی می باشند. عمده ترین دلیل آن نیز عقیم بودن و عدم تولید گل در سیر است که طبقه بندی مورفولوژیکی آن را مشکل ساخته است. به همین دلیل پژوهش حاضر به عنوان اولین مطالعه کاربرد نشانگر ISSR (Inter Simple Sequence Repeat – نواحی بین توالی های ساده تکراری) روی توده های بومی ایران و با اهداف مطالعات تاکسونومی در سطوح زیر گونه ای، تشخیص تفاوت های ژنتیکی بین اکوتیپ های بومی ایران با فنوتیپ های متفاوت و همچنین بررسی وجود اختلاط فیزیکی بین اکوتیپ های سیر ایرانی و برخی از سیر های وارداتی و شناسایی توده های تکراری در مجموعه های ژرم پلاسم ایران صورت پذیرفت. بر اساس نتایج این پژوهش ۲۶ توده جغرافیایی (اکوتیپ) مورد مطالعه، در ۲۴ شاخه متفاوت قرار گرفتند و با گروه بندی آنها در سطح شباهت ۶۹/۰ نمونه ها در چهار گروه مختلف قرار گرفتند که با محدوده پراکندگی جغرافیایی نمونه ها انطباق داشت. گروه اول شامل توده های جمع آوری شده از شمال و شمال غرب استان همدان؛ گروه دوم شامل اکوتیپ های پراکنده در غرب و جنوب غرب استان همدان، مناطق مرکزی، شرق و جنوب شرق ایران؛ گروه سوم توده جمع آوری شده از اهواز و گروه چهارم شامل نمونه هایی از شمال و شمال شرقی کشور بود.

کلیدواژه ها:

تنوع درون گونه ای ، چند شکلی ژنتیکی ، فیلوژنی ، گروه بندی مولکولی