تنوع زیستی سوسکهای خانوادهی کارابیده در بومنظامهای زراعی شهرستان آزادشهر، استان گلستان

سوسکهای زمینی (خانوادهی کارابیده) با داشتن بیش از چهلهزار گونهی شناخته شده در دنیا، یکی از مهمترین شکارگرهای عمومیخوار در بومنظامهای کشاورزی به شمار میروند. به دلیل تغذیهی اغلب این سختبالپوشان از آفات کشاورزی و بذرهای علفهای هرز، در این مطالعه تلاش گردید تا تنوع زیستی آنها در بومنظامهای کشاورزی شهرستان آزادشهر در شرق استان گلستان مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش که طی سالهای ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ انجام گرفت، با استفاده از تلههای گودالی جامعهی سوسکهای کارابیده در چند بومنظام زراعی مهم مورد ارزیابی قرار گرفت و تنوع زیستی آنها با استفاده از دو شاخص شانون- ویور و معکوس شاخص سیمپسون محاسبه گردید. سوسکهای این خانواده در مزارع منطقه از غنای گونهای بالایی برخوردار بودند و تعداد ۲۴، ۲۲، ۱۸، ۱۸ و ۱۲ عدد گونه به ترتیب از مزارع کلزا (Brassica napus L.)، گندم (Triticum aestivum L.)، گوجهفرنگی (Solanum lycopersicum L.)، باقلا (Vicia faba L.) و سویا (Glycine max L.) جمعآوری و شناسایی شدند. گونههای غالب در این مزارع به ترتیب شاملHarpalus distinguendus (Duftschmid) ، Agonum dorsale (Pontoppidan)، Poecilus cupreus L. ، Agonum dorsale (Pontoppidan) و Harpalus rufipes (De Geer) بودند. در این مزارع، مقدار شاخص شانون- ویور به ترتیب ۱۶/۲، ۵۷/۲، ۸۱/۱، ۲۲/۲ و ۲ و مقدار شاخص سیمپسون به ترتیب ۹۳/۴، ۰۹/۱۰، ۲۱/۴، ۱۶/۶ و ۱۲/۶ محاسبه شد. بیشترین (۸۵/۰±۱/۷) و کمترین (۱۲/۰±۴۵/۰) میانگین تعداد سوسکها در هر تله به ترتیب در حاشیهی مزارع کلزا و حاشیهی مزارع سویا مشاهده گردید.

کلیدواژه ها:

جامعه ، حفاظت ، سوسکهای زمینی ، شانون- ویور ، غنای گونهای