بررسی تاثیر رقوم آب مخازن چاه نیمه در رسوبگذاری کانال آبگیر فیدر یک

رودخانه ها یکی از ارزانترین و در دسترسترین منابع آب می باشند. کانالهای آبگیر مخازن خارج از مسیر، نقش کلیدی در تحقق اهداف مخازن دارند. رسوبات جریان در کانال آبگیر مشکلاتی ازجمله انسداد، کاهش ظرفیت انتقال و افزایش زبری را به وجود می آورد. دشت سیستان در جنوب شرقی کشور وابستگی شدیدی به منابع آبهای سطحی دارد. مخازن چاهنیمه سیستان به منظور ذخیره و استفاده از آب در جهت شرب، توسعه کشاورزی منطقه و ایفای نقش مکمل در کنترل سیل ، احداث شدهاند. کانال آبگیر فیدر یک نخستین مسیر هدایت آب از رودخانه سیستان به سمت مخازن چاهنیمه ها می باشد. در پژوهش حاضر از HEC RAS ۶ به منظور انجام شبیه سازی نحوه رسوبگذاری در کانال فیدر ۱ در شرایط رقوم حداکثر و حداقل سطح آب مخازن چاهنیمه سیستان استفاده گردید. شبیه سازی جریان در مدل به صورت شبه دائمی ، با استفاده از روش گامبه گام استاندارد و براساس هیدروگراف سیلاب به حجم یک میلیارد متر مکعب انجام گردید. بر اساس نتایج شبیه سازی در شرایط رقوم حداکثر، حجم رسوبگذاری کانال فیدر ۱ برابر با ۵ هزار تن می باشد که تراز بستر را به مقدار ۴/۱ متر افزایش می دهد و در شرایط رقوم حداقل حجم فرسایش در کانال فیدر ۱ برابر با ۱۳ هزار تن می باشد که باعث کاهش تراز بستر به مقدار ۲ متر شد. بنابراین هرچند کانال فیدر ۱ در رقوم های پایین سطح آب به دلیل کاهش تراز بستر رودخانه سیستان، افزایش آبگیری از رودخانه هیرمند را به دنبال دارد، در شرایط آبگیری حداقل بصورت رسوبگذار و در شرایط آبگیری حداکثر بصورت فرسایشی عمل خواهد نمود.

کلیدواژه ها:

دشت سیستان ، مخازن چاهنیمه ، HEC RAS ، هیدروگراف سیلاب.