بررسی و تحلیل طرحواره های تصویری در مثل های عربی

اصطلاح طرحواره های تصویری را نخستین بار مارک جانسون ( ۱۹۴۹ م) در چارچوباستعاره مفهومی در حوزه زبان شناسی شناختی مطرح کرد که عبارت است از فهم مفاهیمانتزاعی در قالب مفاهیم ملموس تر که سبب درک ساده تر آنها می شود. نظریه پردازان اینحوزه، استعاره را زیربنای آن می دانند و از طرحواره ها به عنوان الگوهای شناختی ذهن یادمی کنند که در زبان نمود می یابند. طرحواره های تصویری، شامل طرحواره حرکتی (جا بهجایی)، حجمی (ظرف و مظروف)، قدرتی (مانع) و غیره است. با توجه به اینکه طرحواره هاقابل انطباق در انواع گونه های ادبی است و بررسی آنها در زبان ادیبان به کشف شیوه هایانتقال مفاهیم و معانی مورد نظر گوینده و نویسنده می شود؛ لذا پژوهش حاضر بر آن استتا انواع طرحواره های تصویری را با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در مثل های عربیبررسی نماید. بی تردید با ریشه یابی مفهوم مثل ها و بررسی مفاهیم انتزاعی موجود در آنهااز طریق طرحواره های تصویری م یتوان هویت فکری و فرهنگی روزگار مربوط به مثل رابه نمایش گذاشت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در لایه زیرین بسیاری از مثل هایعربی که غالبا مبتنی بر استعاره مفهومی هستند، انواع طرحواره های تصویری (حرکتی؛حجمی؛ قدرتی) نهفته است و هر کدام، مفهوم انتزاعی خاصی را بیان می کند و بیشترینبسامد، متعلق به طرحواره حرکتی است و این یافته، موید کارکرد ادبی طرحواره ها در بازنمودزندگی سراسر جنبو جوش مردم کوچ نشین عرب و زندگی پویای آنها در بادیه و صحرااست.

کلیدواژه ها:

مثل های عربی ، مارک جانسون ، طرحواره های تصویری ، استعاره