بررسی تطبیقی نمایشنامه «الحر الریاحی» به قلم عبدالرزاق عبدالواحد و «حر» نوشته عباس فرح بخش

عاشورا و قیام حسینی به عنوان واقعه ای منحصر به فرد در تاریخ اسلام، تاثیر چشمگیریبر شناخت و معرفت افراد زیادی در طیف های گوناگون ملی و دینی گذاشت به گونه ایکه هنوز ش اهد تاثیر این حماسه بر نفوس آدمیان هستیم. از جمله شخصیت های کم نظیردین ی- تاریخی در این زمینه، می توان به حر بن یزید ریاحی اشاره کرد، یکی از فرماندهانسپاه عمربن سعد ابی وقاص که در روز عاشورا به جبهه امام پیوست و شهید شد. این تغییرجهت دست مایه آثار فرهنگی و ادبی گشت و ادیبان با تکیه بر دیدگاه خود به این شخصیتپرداخته اند که نمایشنامه های حر و الحر الریاحی دو نمونه از این آثار هستند. بررسی تطبیقیشیوه پرداخت دو ادیب از دو ملیت متفاوت به یک شخصیت دینی واحد در قالب نمایشنامهمی تواند باب جدیدی از شناخت اشخاص و یا حتی ملت ها را باز نماید. در این تحقیق،نگارندگان به دنبال کنکاش در زمینه ی شباهت ها و تفاوت های آثار مذکور و شخصیتپردازی حر از دیدگاه دو ادیبی هستند که هیچگونه ارتباطی با یکدیگر نداشته اند. پژوهشحاضر به روش توصیف ی- تحلیلی براساس رویکرد تطبیقی آمریکایی نگاشته شده است وطی آن، نویسندگان به این نتیجه رسیده اند که هر دو ادیب، حالات و مسائل یکسانی مانندکشمکش درونی حر، واکنش مردم در برابر قیام حسینی ، به کارگیری وهم و خیال و توجهبه پیام امام حسین علیه السلام در زمان معاصر را در اثر خود به تصویر کشیدهاند؛ اما دررابطه با تفاوت های دو اثر، نمایشنامه ی عباس فرحبخش به دنبال آگاهی بخشی اجتماعی،بهره ی کمتری از زیبایی های ادبی برده است و مهمترین مسئله ای که در نمایشنامه مذکوربا آن مواجه هستیم، مقوله ی آزادی است و نویسنده از تفکرات دکتر شریعتی تاثیرپذیرفت هاست. در مقابل، عبدالرزاق نمایشنامه ای با زبان فاخر و محصول طبع آفریده استکه با وجود پرداختن به مسائل اجتماعی های اجتماعی، بعد ادبی آن درخشان تر است و درآن بر نقش ترس در انتخاب افراد تمرکز می کند

کلیدواژه ها:

ادبیات تطبیقی ، حر ، عبدالواحد ، فرح بخش.