بررسی پایداری زیست محیطی کشت توتون (Nicotiana tabacum) با رویکرد ردپای اکولوژیکی (موردمطالعه: توتون گرمخانه ای و سایه خشک در استان گلستان)

ردپای اکولوژیک شاخصی معتبر برای ارزیابی وضعیت پایداری تولیدات کشاورزی است. این شاخص امکان محاسبه میزان فشاری که انسان برای تولید محصول به طبیعت اعمال می­کند را فراهم می­سازد. هدف این پژوهش، ارزیابی وضعیت پایداری زیست­محیطی کشت توتون های گرمخانه ای و سایه خشک(Nicotiana tabacum)   با رویکرد ردپای اکولوژیکی است. این پژوهش کاربردی به شیوه پیمایشی در سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ انجام گرفت. داده­ها با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه حضوری انجام شد و نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران ۱۰۰ نفر برای ارقام گرمخانه­ای و ۶۰ نفر برای ارقام سایه خشک برآورد گردید. برای ارزیابی پایداری از شاخص ردپای اکولوژیک استفاده شد. نتایج نشان دادند، وضعیت پایداری کشت بر اساس ردپای اکولوژیکی (مستقیم و غیرمستقیم) در توتون سایه خشک ۰۵/۴ و توتون گرمخانه ای ۶۷/۳ معادل هکتار جهانی می باشد. بنابراین، تولید توتون سایه خشک نسبت به توتون گرمخانه ای در وضعیت ناپایدارتری قرار دارد. آلایندگی ناشی از مصرف الکتریسیته برای کشت توتون سایه خشک با ۱۹/۳۸ درصد و برای کشت توتون گرمخانه ای با ۸۰/۳۸ درصد بیشترین تاثیر در شاخص ردپای اکولوژیک داشته است.

کلیدواژه ها:

اثرات زیست محیطی ، ارزیابی انرژی ، ظرفیت اکولوژیکی ، کشاورزی پایدار