مشخصه های روشنه های پوشش تاجی در جنگل های راش (Fagus orientalis Lipsky) بهره برداری شده و شاهد

جنگل های هیرکانی، بوم سازگان های نادر و منحصربه فردی هستند که حفظ و پایداری آن ها ضروری است. روشنه ها به عنوان بخشی از یک فرایند کلی در ایجاد و تثبیت ساختار جنگل های هیرکانی و پویایی جامعه آن نقش دارند. این پژوهش به دنبال شناسایی اختلاف های احتمالی در مشخصه های روشنه ها بین دو راشستان بهره برداری شده و شاهد است. برای این منظور، قطعه های ۱۱۴ (شاهد) و ۱۱۵ (بهره برداری شده) از سری یک طرح لیوان- بنفش تپه در استان گلستان برای مقایسه برخی از مشخصه های روشنه (نسبت سطح روشنه ها به کل منطقه های مورد بررسی، توزیع فراوانی روشنه ها در طبقه های مختلف سطح، تعداد روشنه در هکتار و وضعیت درختان روشنه ساز) انتخاب شدند. در این قطعه ها، همه روشنه ها با سطح بیشتر از ۱۰۰ متر مربع که درختان روشنه ساز و یا کنده درخت در آن ها موجود بود، شناسایی و ثبت شدند. نسبت سطح روشنه ها به سطح منطقه مورد بررسی در قطعه های شاهد و بهره برداری شده به ترتیب ۱۰/۷ و ۶/۳ درصد به دست آمد. متوسط تعداد روشنه ها از ۱/۴ روشنه در هکتار در قطعه بهره برداری شده تا ۲/۹ در قطعه شاهد متغیر بود. الگوی پراکنش روشنه ها تا فاصله های ۳۰ (بهره برداری شده) و ۴۰ (شاهد) متری، تصادفی و پس ازآن کپه ای بود. اختلاف های دو قطعه موردنظر از نظر مشخصه های بررسی شده در روشنه ها معنی دار نبودند که عدم تاثیر قابل توجه مدیریت بر آن ها را نشان می دهند. به رغم عدم معنی داری اختلاف های بین دو قطعه که ناشی از شدت برداشت کم در قطعه بهره برداری شده بود، تنوع زیستی جنگل های هیرکانی همواره باید مورد توجه باشد تا با مدیریت نادرست در معرض خطر قرار نگیرد. در غیر این صورت ممکن است اثرات جبران ناپذیری بر بوم سازگان قطعه های بهره برداری شده وارد شوند.

کلیدواژه ها:

الگوی پراکنش مکانی ، تک گزینی ، خشک دار ، درجه پوسیدگی ، درختان روشنه ساز ، مدیریت جنگل