بررسی نقش ویژگی های خاک، پستی و بلندی و زمین شناسی در پراکنش پوشش گیاهی منطقه کوهین قزوین (مطالعه موردی: حوزه آبخیز آبادین)

این مطالعه به­منظور دستیابی به روابط خاک، پستی و بلندی و زمین شناسی با استقرار تیپ­های پوشش گیاهی در منطقه کوهین قزوین حوزه آبخیز آبادین انجام شد. براساس نقشه واحد کاری و پیمایش صحرایی، ۴ تیپ پوشش گیاهی غالب در منطقه شناسایی و عامل­های محیطی موثر بر استقرار و گسترش آنها مورد بررسی قرار گرفت. روش نمونه برداری تصادفی- نظام­مند انتخاب شد. تعداد پلات به روش آماری و سطح پلات با توجه به ۵/۱ تا ۲ برابر تاج پوشش بزرگترین گونه گیاهی موجود در منطقه تعیین شد. در هر پلات سیاهه گیاهان، درصد تاج پوشش، درصد سنگ و سنگ ریزه، درصد خاک لخت و درصد لاشبرگ ثبت شد. همچنین به صورت تصادفی در هر تیپ گیاهی ۵ نیم­رخ خاک حفر و نمونه­ها از عمق متوسط ریشه دوانی گیاهان در داخل پلات برداشت و عامل­های بافت خاک، اسیدیته خاک، هدایت الکتریکی، درصد ماده آلی، ازت، فسفر، پتاسیم، درصد سدیم تبادلی، نسبت جذب سدیم و درصد آهک با استفاده از روش استاندارد موسسه تحقیقات آب و خاک وزارت کشاورزی آمریکا اندازه­گیری شد. عامل­های زمین­شناسی و پستی و بلندی شامل: ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت برای هر تیپ گیاه مشخص شد. برای تعیین همبستگی عوامل محیطی با تیپ­های پوشش گیاهی، از تجزیه و تحلیل چند متغیره استفاده شد. ماتریس اطلاعات ویژگی­های محیطی- تیپ پوشش گیاهی تهیه و با استفاده از نرم­افزار PC-ORD رج­بندی تیپ­های گیاهی در ارتباط با ویژگی­های خاک، پستی و بلندی و زمین­شناسی به روش تجزیه و تحلیل مولفه­های اصلی ( PCA ) صورت پذیرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که ویژگی­های خاک، پستی و بلندی و زمین­شناسی بر استقرار و پراکنش موزاییکی جوامع گیاهی موثر است و مهم­ترین عوامل موثر زمین­شناسی، آهک، بافت خاک، درصد ماده آلی، درصد پتاسیم، درصد رس و سدیم محلول هستند.

کلیدواژه ها:

Soil Characteristics ، PCA ، Ordination ، Plant Types and Ghazvin- Kohin Region. ، ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک ، PCA ، رج بندی ، استقرار تیپ گیاهی و کوهین قزوین