ارزیابی شاخص های ریخت سنجی و زمین ریخت سنجی حوزه آبخیز شارقنج بیرجند

فرآیندهای زمین­ساختی فعال در حوزه های آبخیز باعث تشکیل پدیده های مختلف از قبیل مخروط افکنه­ها، تراس­ها و گسل­ها می گردد و مسبب بروز تغییرات مختلف در ریخت­ سنجی حوضه ها می باشد. پژوهش حاضر با هدف شناخت ویژگی­های مورفولوژیک حوزه آبخیز شارقنج بیرجند صورت گرفته است. برای انجام این پژوهش از مدل رقومی ارتفاع ۳۰ متر، نقشه زمین­ شناسی(۱:۲۵۰۰۰)، نقشه توپوگرافی(۱:۲۵۰۰۰)، نرم افزار GIS۱۰.۸،EXCEL ، بازدیدهای میدانی، شاخص های رتبه­بندی هورتن، ضریب شکل حوضه، نسبت شکل، ضریب فشردگی، شاخص تراکم سطحی آبراهه، انشعاب­ پذیری، انتگرال هیپسومتری، نسبت ناهمواری، ضریب ناهمواری، شیب زمین، برجستگی نسبی، درجه میان­بری مئاندری و گرادیان طولی رودخانه استفاده شد. نتایج نشان داد بر اساس رتبه بندی هورتن بالاترین رتبه آبراهه حوضه شش می باشد. هم چنین ضریب شکل، نسبت شکل و ضریب فشردگی حوضه به ترتیب ۲/۰، ۴/۲ و ۰۲/۲ محاسبه گردید. شاخص­ های انتگرال هیپسومتری، نسبت و ضریب ناهمواری، شیب زمین به درجه و برجستگی نسبی نیز به ترتیب ۵/۰، ۶۲/۰، ۶۰۹، ۲۵ و ۴۲۸ به دست آمد. براین اساس حوضه به لحاظ شکل، کشیده و از پستی و بلندی­ های جوان برخوردار است. به لحاظ فعالیت­ های نئو در منطقه، شاخص LAT ، ۲۵/۴ برآورد گردید و حوضه در گروه چهار این تقسیم بندی واقع شده و از شدت فعالیت نئوتکتونیکی کمی برخوردار است.

کلیدواژه ها:

تکتونیک ، پیکربندی ، شاخص های رتبه بندی هورتن ، خراسان جنوبی