توسعه مسکن و شهرهای جدید در جریان مهاجرت و رشد شهرنشینی در ایران

رشد شهرنشینی و الگوهای جدید مهاجرت ازجمله مسائل نوظهور جمعیتی است که متاثر از تغییرات اقتصادی - اجتماعی کلان بوده و قابلیت تاثیرگذاری بر روند توسعه کشور را نیز دارند. در ایران، روند جابجایی به دلیل وقوع جنگ تحمیلی و مهاجرت روستاییان، موجب افزایش سریع و بی رویه شهرنشینی و افزایش ناگهانی جمعیت شهرها شد. توجه به اهمیت این مسائل و نیازهای موجود، سبب شده است که وزارت مسکن و شهرسازی در سال های اخیر سیاست «احداث شهرهای جدید» را به عنوان راهکاری جدید موردتوجه قرار دهد. تفاوت درآمد روستایی و شهری، جذابیت زرق وبرق زندگی شهری، ناهمسانی امکانات شهرستان های کوچک نسبت به کلان شهرها، عدم تمرکززدایی از شهرهای بزرگ و نیاز به بهره مندی از خدمات مختلفی چون خدمات درمانی، تجاری و علمی، توجه مردم را به سوی شهرهای بزرگ جلب می کند. شهرهای جدید درعین حال که با هدف جلوگیری از ازدیاد جمعیت در شهرهای بزرگ به وجود می آیند و الگویی برای کمک به حل مشکلات اجتماعی، اقتصادی و محیطی شهرهای بزرگ هستند، باید با سیاست های تشویقی در راستای تمرکززدایی فعالیت از مادر شهرها نیز قرار بگیرند، تا شهرهای جدید صرفا عملکرد خوابگاهی نداشته و امکان کسب هویت مستقل داشته باشند. در این مقاله تلاش شده است تاثیرات ایجاد شهرهای جدید و توسعه مسکن در جریان مهاجرت و رشد شهرنشینی در ایران تبیین و بررسی شود. در این مطالعه مبنای فلسفی تحقیق دیدگاه تفسیری است و روش تحقیق می بایست از یکی از طرح های تحقیق کیفی انتخاب گردد. بر این اساس، در مراحل مختلف تحقیق از طرح تحقیق های متعدد ازجمله طرح تحقیق توصیفی - پیمایشی در تفسیر نمونه های ذکرشده، طرح تحقیق تحلیلی – استنتاجی در نتیجه گیری حاصل از مشاهدات و نیز طرح تحقیق تحلیل گفتمان در جای جای پژوهش که نیاز به تشریح مبانی نظری بحث احساس می شود و در آخر از طرح تحقیق نظریه برخاسته از داده ها در نتیجه گیری نهایی و ارائه راه کارها بهره برده خواهد شد. نتایج بحث نشان می دهد که با توجه به تجربه به دست آمده در ایران و سایر کشورها، بهتر است بیشتر از روش توسعه همه جانبه مناطق روستایی و مناطق کم جمعیت که نوعی سیاست مهاجرتی غیرمستقیم است، استفاده نمود. با به کارگیری این روش می توان شاهد مهاجرت های معکوس با حجم بیشتر بود. داده ها نشان می دهد بین متغیرهای مهاجرت و رشد شهرنشینی به عنوان متغیر مستقل و توسعه مسکن و شهرهای جدید به عنوان متغیر وابسته در این پژوهش رابطه وجود داشته، یعنی هر چه میزان متغیر مستقل ذکرشده در جامعه هدف بالا باشد به همان میزان، لزوم توسعه مسکن و ایجاد شهرهای جدید نیز بیشتر است.

کلیدواژه ها:

شهرهای جدید ، مسکن و شهرسازی ، مهاجرت و شهرنشینی ، شهرسازی معاصر.