بررسی سازگاری و عملکرد چوب ارقام صنوبر تاج بسته (Populus nigra) در پوپولتوم مقایسه ای سنندج (مرحله نهایی)

این آزمایش با ۱۴ کلن تاج بسته(Populus nigra) با فاصله کاشت ۵×۵ متر از سال ۱۳۸۰ به مدت ۷ سال در اراضی حاشیه رودخانه قشلاق سنندج با هدف بررسی سازگاری و تولید چوب آنها اجرا شد. انتقال و کاشت نهال کلن ها در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با ۳ تکرار در فروردین ماه ۱۳۸۱ انجام شد. عملیات داشت از جمله آبیاری، وجین و هرس به صورت یکنواخت برای مزرعه اعمال گردید. اندازه گیری صفات مورد بررسی (رشد قطری و ارتفاعی و قطر تاج) به صورت یکنواخت به تفکیک کرت، تکرار، کلن و سال انجام شد. نتایج نشان داد که سهم سالهای اول و دوم پس از کاشت در رشد قطری، ارتفاعی و حجمی ناچیز و سنوات مذکور مرحله استقرار نسبی نهال بوده است. میانگین صفات قطر تنه، ارتفاع و حجم چوب در هکتار کلن ها در پایان سال ۱۳۸۶ به ترتیب ۲/۱۵سانتی متر، ۸۲/۹ متر و ۵۵/۱۰۷ مترمکعب بود. تجزیه واریانس سالانه بیانگر وجود اختلاف بسیار معنی دار در بین کلن ها از لحاظ کلیه صفات مورد بررسی و در تمام سالها بود. نتیجه مقایسه میانگین صفات مورد بررسی در ارقام با آزمون دانکن (۰۱/۰ p≤) نشان داد که در پایان سال ۱۳۸۶ چهار کلن Populus nigra ۵۶/۵۲،  P.n ۵۶/۷۵، P.n. ۶۲/۱۴۰و P.n. ۶۳/۱۳۵ به ترتیب با میانگین قطر برابرسینه ۹/۱۷، ۳/۱۸، ۷/۱۵ و ۱۶ سانتی متر، ارتفاع ۶۱/۱۰، ۹۴/۹، ۵۳/۱۰ و ۰۱/۱۰ متر و میانگین رویش حجمی سالانه در هر هکتار ۶۱/۲۵، ۸۰/۲۴، ۹۸/۱۹ و ۷۰/۱۹ مترمکعب، وضعیت شادابی عمومی متوسط تا خوب، عدم آلودگی به آفات و تنه نسبتا صاف و به طور عمده یک یا دوشاخه به عنوان کلن های سازگارتر و برتر از لحاظ تولید چوب بوده در شرایط مشابه سنندج معرفی می گردند. البته نوع و حتی ترتیب کلن های برتر در شرایط عادی آزمایش (۱۳۸۲ تا ۱۳۸۵) ثابت بود و تنش خشکی سال ۱۳۸۶ نیز بدون تغییر در ترکیب فقط ترتیب آنها را تغییر داد. بنابراین می توان تعیین کلن های برتر را حداکثر در ۵ ساله اول طرحهای سازگاری انجام و با این کار علاوه بر صرفه جویی در زمان و هزینه های تحقیقات موجب تسریع در معرفی کلن و توسعه صنوبر گردید.

کلیدواژه ها:

Populous nigra ، Adaptation ، wood yield