بررسی سازگاری سه گونه آکاسیا به منظور تثبیت بیولوژیکی تپه های شنی در استان خوزستان

در استان خوزستان حدود ۳۵۰ هزار هکتار تپه های شنی و اراضی شنزار وجود دارد. برای جلوگیری از حرکت شن های روان طی ۴۰ سال گذشته با انجام عملیات فیزیکی - شیمیایی و بیولوژیکی نتایج مطلوب و رضایت بخشی حاصل گردیده است تبعات مفید و متنوع اقدامات فوق با توجه به سابقه طولانی ، به ویژه برای استان خوزستان نیاز به تاکید ندارد، اما شرایط موجود ایجاب می کند که در کنار اقداماتی که با هدف حفظ ، احیاء، تقویت و اصلاح خاک ، توسعه پایدار و بهره برداری اصولی انجام می شود، با رعایت جمیع جوانب امر، از بعد اقتصادی آن «Silvo-pastorall» (تعلیف دام و استفاده از چوب برای مصرف روستاییان حاشیه نشین ) نیز در برنامه های آتی مورد نظر قرار گیرد. بنابراین با استفاده از نتایج و مطالعات سازگاری انجام گرفته در مورد تعداد قابل ملاحظه ای از گونه های درختی و درختچه ای ، تعداد ۳ گونه آکاسیا A. farnesiana, Acacia victoriae) و (A. acuminata که از درصد زنده مانی بالاتریی برخوردار بودند انتخاب و در قالب یک طرح آماری به صورت بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار (در هر تکرار ۴۸ اصله نهال به فاصله کاشت ۳*۳ متر) از سال ۱۳۷۲ به مدت هفت سال در شرایط دیم به مرحله اجرا درآمد. طرز قرارگرفتن بلوک ها عمود بر جهت باد غالب منطقه درنظر گرفته شد. مولفه های درصد زنده مانی ، رشد ارتفاعی و قطری مبنای کار مورد بررسی بوده و نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که گونه  Acacia farnesiana از لحاظ بقا نسبت به دو گونه دیگر با ۶۲ درصد برتری داشته است . حداکثر میانگین رشد ارتفاعی و قطری به گونه Acacia victoriae با ۳/۷۸ متر و ۵/۳ سانتی متر اختصاص داشته است .

کلیدواژه ها:

تثبیت اراضی شنزار ، بیابان زدایی ، آکاسیا ، ویکتوریا ، فارنزیانا ، آکومیناتا ، زنده مانی ، رشد ، تامین علوفه