اثرآتش سوزی بر برخی خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاک مراتع سولان (استان همدان)

آتش سوزی بر تمام اجزای اکوسیستم از جمله آب، هوا و خاک موثر است و موجب افت کیفیت و عدم پایداری آن ها می شود. در این پژوهش به منظور بررسی تاثیر آتش سوزی بر برخی خواص خاک، نمونه های خاک سوخته (توسط روستائیان بومی) و شاهد از عمق سطحی (cm۳۰-۰) طی سه سال متوالی (۱۳۹۷-۱۳۹۸-۱۳۹۹) ازمنطقه سولان همدان برداشت شد ومقادیرکربن آلی، فسفر و پتاسیم، شوری، اسیدیته، آهک، شن، رس و سیلت آن ها، اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که آتش سوزی سبب افزایش درصد شن (۲/۱۹ درصد) و کاهش درصد سیلت و رس (۹/۳۹ و ۹/۵ درصد) گردید. فسفر قابل دسترس خاک در تیمار سوخته افزایش (۴/۴۷ درصد) یافت. مقادیر آهک و اسیدیته خاک در هر دو تیمار شاهد و سوخته بسیار نزدیک بود. میزان ماده آلی (۳۰درصد)، پتاسیم قابل دسترس (۴۵/۸ درصد) و شوری خاک (۱۶ درصد) در تیمار آتش سوزی کاهش یافت. طی گذشت سه سال پس از آتش سوزی، درصد شن افزایش و درصد آهک و شوری خاک کاهش یافت اما تغییرات سایر خصوصیات روند مشخصی نداشت. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده لازم است مدیریت مناسب بر اکوسیستم های طبیعی صورت گیرد تا از آتش سوزی های عمدی و غیرعمدی جلوگیری شود و در صورت بروز چنین حوادثی با افزایش مواد آلی و تقویت جانداران خاک، این مناطق را احیا کرد و توان تولید آن ها را بالا برد.

کلیدواژه ها:

عناصر غذایی قابل دسترس خاک ، ماده آلی ، آهک ، بافت خاک