ماسه زارهای ریگ بلند با رستنی های متنوع در شمال آران و بیدگل (استان اصفهان)

تپه های ماسه ای ریگ بلند آران و بیدگل، به مساحت تقریبی ۱۶۸٬۰۰۰ هکتار، در شمالی ترین منطقه استان اصفهان قرار گرفته است. در این گستره شنزار، انواع تپه های ماسه ای طولی، عرضی، ستاره ای و بارخان توزیع شده اند. ساختار کلی خاک منطقه، بیشتر شنی سبک و در برخی نقاط توام با ذرات گچ و کوارتز است. پهنه ماسه ای ریگ بلند به شکل نعل اسب از منطقه مرنجاب آغاز شده و تا شمال شهر آران و بیدگل امتداد یافته است، سپس، به طرف شرق تا شمال شهر ابوزیدآباد گسترش می یابد. تپه های شنی ریگ بلند، از بزرگ ترین ماسه زارهای استان اصفهان و پنجمین شنزار بزرگ در بیابان های کشور است. این منطقه در محدوده ارتفاعی حداقل ۷۸۰ متر و حداکثر ۱۱۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد. میانگین بارندگی سالیانه در این منطقه، ۱۲۰ میلی متر است که بیش از ۵۰درصد از آن در فصل زمستان روی می دهد. میانگین درجه حرارت مطلق سالیانه، بین ۱۳- تا ۴۸+ درجه سانتی گراد در نوسان است. گستردگی تپه های شنی این پهنه بیولوژیک، دارای جاذبه های طبیعی منحصر به فردی است که به ویژه طی دو دهه اخیر، مورد علاقه بسیاری از طبیعت گردان قرار گرفته است. پوشش گیاهی این منطقه ازنظر حاکمیت شرایط بوم شناسی ویژه بیابان، بیشتر شامل گیاهان یک ساله و زودگذر بهاره، گونه های بوته ای چندساله و پایا و درختچه های بادوام و بردبار در برابر انواع تنش های محیطی است. تنوع گونه ای گیاهان بومی مستقر در ماسه زارهای ریگ بلند، نیازمند برنامه ریزی های مدونی در رابطه با حفاظت از رستنی های این زیست بوم در آینده است.

کلیدواژه ها:

"ریگ بلند" "تپه های شنی" ، "گیاهان مقاوم به خشکی" ، "بیابان" ، "فرسایش بادی"