سرگذشت خطبه از جاهلیت تا عصر رسالت نبوی

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 79

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHIC-48-1_002

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

خواندن خطبه که در عصر جاهلی سخت مورد توجه عربها بود، بعد از اسلام، تحت تاثیر قرآن و آموزه های پیامبر(ص)، از دلالت­های شرک آلود و اندیشه­های جاهلی دور شد و رنگ توحیدی گرفت و به مهم ترین ابزار کارآمد و موثر در تبلیغ دین جدید و ترویج احکام و آموزه های وحیانی تبدیل شد. برپایه منابع تاریخی، خطبه در محیط دعوت اسلامی به ویژه با خطبه های شخص پیامبر(ص) علاوه بر تعالی موضوعی و محتوایی، از حیث هدف و غایت نیز روی به تعالی نهاد، به علاوه قالب و ساختار ثابت و مشخصی نیز یافت و سرانجام از آنجاکه خطبه در بطن فریضه نماز جمعه و عیدین جای گرفت و در شمار واجبات شرعی درآمد، قداست تام یافت. این ویژگی ها که در پرتو بعثت پیامبر اکرم (ص) به­دست آمد، خطبه را از جایگاه فرودین ابزار مفاخره و منافره (در جاهلیت) به مرتبه فرازین و قدسی ذکرالله (در اسلام) رساند.

نویسندگان

قنبرعلی رودگر

استادیار دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

هادی عالم زاده

استاد گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

ابراهیم علی سلیمی

دانش آموخته دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آبی، ابوسعد منصور بن حسین، نثر الدر فی المحاضرات، چاپ ...
  • ابراهیم، بثینه دهش صالح، خطبه الجهاد فی عصر صدر الاسلام، ...
  • ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، عیون الاخبار، شارح: یوسف ...
  • ابن قیم الجوزیه، محمد بن ابوبکر، زاد المعاد فی هدی ...
  • ابن کثیر، ابو الفداء اسماعیل بن عمر دمشقی، البدایه و ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار الفکر ...
  • ابن هشام، عبد الملک بن هشام الحمیری، السیره النبویه، چاپ ...
  • ابن­اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم،الکامل فی التاریخ، بیروت: ...
  • ابو زهره، محمد، الخطابه اصولها تاریخها فی ازهر عصورها عندالعرب، ...
  • ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، بیروت:۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م ...
  • ابوزید القرشی، محمدبن ابی خطاب، جمهره اشعار العرب، چاپ علی ...
  • اعشی، میمون بن قیس، دیوان الاعشی، بیروت: دار الفکر العربی، ...
  • اوس بن حجر، دیوان اوس، چاپ محمد یوسف نجم، داربیروت: ...
  • تهانوی، محمد علی بن علی، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ...
  • جاحظ، عمروبن بحر، البیان و التبیین، چاپ عبدالسلام محمد هارون، ...
  • جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت: ۱۹۷۶۱۹۷۸م ...
  • حلبی، علی بن ابراهیم ، السیره الحلبیه، بیروت: ۱۳۲۰ق ...
  • خوانساری، محمد، منطق صوری، تهران: آگاه، ۱۳۶۲ش ...
  • دهخدا، علی­اکبر، لغتنامه، زیرنظر محمد معین و سیدجعفر شهیدی، تهران: ...
  • رافعی، مصطفی صادق، اعجاز القرآن والبلاغه النبویه، بیروت: دارالکتب العربی، ...
  • رودگر، قنبرعلی، «خطبه»، دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر غلامعلی حداد عادل، ...
  • زبیدی، سیدمحمد مرتضی حسینی، تاج العروس من جواهر القاموس، چاپ ...
  • زرکلی، خیرالدین،الاعلام، بریوت: دارالعلم للملایین، ط ۸، ۱۹۸۹م ...
  • زکی صفوت، احمد، جمهره خطب العرب فی عصور العربیه الزاهره، ...
  • زمخشری، جارالله، محمودبن عمر، اساس البلاغه، بیروت: دار صادر، ۱۳۹۹ق/۱۹۷۹م ...
  • شوقی ضیف، الفن و مذاهبه فی النثر العربی، قاهره: دار ...
  • همو، تاریخ الادب العربی العصر الاسلامی، قاهره: دار المعارف، ط ...
  • همو، تاریخ الادب العربی العصر الجاهلی، قاهره: دار المعارف، ط ...
  • صفا، ذبیح الله، کلیات علوم عقلی در تمدن اسلامی، تهران: ...
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، چاپ ...
  • عمر فروخ، تاریخ الادب العربی: ادب القدیم، بیروت: دارالعلم للملایین، ...
  • قالی، ابو علی اسماعیل بن القاسم،الامالی، چاپ محمد عبدالجواد الاصمعی، ...
  • محفوظ، علی، فن الخطابه و اعداد الخطیب، قاهره: دارالاعتصام، ۱۹۸۴م ...
  • مظفر، محمدرضا،منطق، ترجمه و اضافات علی شیرانی، قم: دارالعلم، ۱۳۸۷ش ...
  • مهدوی دامغانی، محمود، «حسب و نسب»، دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر ...
  • نسفی، ابو­البرکات عبدالله بن احمدبن محمود (م ۷۱۰ ه‍ .ق)، ...
  • نصیرالدین طوسی، اساس الاقتباس، چاپ مدرس رضوی، تهران: انتشارات دانشگاه ...
  • نگری، احمد، عبدالنبی بن عبدالرسول، دستورالعلماء، چاپ قطب الدین محمود، ...
  • نوری مصعب، محمود عزاوی، خطب الرسول الکریم محمد(ص)، دراسه توثیقیه ...
  • واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازی، چاپ مارسدن جونس، بیروت: ...
  • نمایش کامل مراجع