تاثیر شکل نیتروژن بر ترکیب شیمیایی، غلظت رنگیزه های فتوسنتزی برگ و عملکرد دو رقم ذرت علوفه ای (Zea mays L.) در کشت بدون خاک

اطلاعات اندکی در مورد تاثیر شکل نیتروژن بر رشد گیاهان علوفه­ای از جمله ذرت در کشت بدون خاک موجود است. در پژوهش حاضر تاثیر شکل نیتروژن بر ترکیب شیمیایی، غلظت رنگیزه­های فتوسنتزی برگ و عملکرد دو رقم ذرت علوفه­ای در کشت بدون خاک مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با دو عامل نسبت آمونیوم به نیترات محلول غذایی و نوع رقم در چهار تکرار در گلخانه دانشگاه شهرکرد انجام شد. عامل اول نسبت­های مختلف آمونیوم به نیترات محلول غذایی شامل پنج نسبت صفر به ۱۰۰، ۵/۱۲ به ۵/۸۷، ۲۵ به ۷۵، ۵/۳۷ به ۵/۶۲ و ۵۰ به ۵۰ و عامل دوم نیز شامل دو رقم ذرت هیبرید سینگل­کراس ۷۰۴ و سینگل­کراس ۴۱۰ بود. نتایج نشان داد کاربرد آمونیوم به میزان ۵/۳۷ و ۵۰ درصد کل نیتروژن محلول غذایی به ترتیب در رقم سینگل­کراس ۷۰۴ و سینگل­کراس ۴۱۰ سبب بیشترین افزایش معنادار در غلظت نیتروژن شاخساره شد. کاربرد آمونیوم در محلول غذایی سبب افزایش غلظت فسفر شاخساره و ریشه در هر دو رقم ذرت نسبت به محلول غذایی فاقد آمونیوم گردید. همچنین در نسبت ۵۰ به ۵۰ آمونیوم به نیترات محلول غذایی کمترین غلظت پتاسیم ریشه در هر دو رقم مشاهده شد. در رقم سینگل­کراس ۷۰۴، تغذیه گیاهان با محلول دارای نسبت ۵۰ به ۵۰ آمونیوم به نیترات منجر به ۳۱ درصد کاهش در غلظت کلروفیل a برگ نسبت به گیاهان تغذیه شده با محلول غذایی حاوی ۲۵ درصد آمونیوم شد. غلظت کلروفیل a برگ در رقم سینگل­کراس ۴۱۰ با افزایش آمونیوم در محلول غذایی تا ۲۵ درصد روند صعودی و با افزایش بیشتر سهم آمونیوم روند نزولی نشان داد. با افزایش نسبت آمونیوم به نیترات محلول غذایی غلظت کلروفیل b برگ به طور معناداری در مقایسه با گیاهان تغذیه شده با محلول غذایی فاقد آمونیوم افزایش یافت به طوری که بیشترین غلظت کلروفیل b برگ در گیاهان تغذیه شده با نسبت ۲۵ به ۷۵ آمونیوم به نیترات مشاهده شد. نتایج نشان داد که بیشترین وزن تازه شاخساره و ریشه در گیاهان تغذیه شده با نسبت ۲۵ به ۷۵ آمونیوم به نیترات و در رقم سینگل­کراس ۷۰۴ مشاهده شد. بر اساس نتایج این پژوهش جایگزینی ۵۰ درصد آمونیوم به جای نیترات سبب بروز سمیت آمونیوم و کاهش عملکرد علوفه در دو رقم ذرت شد. بنابراین، کاربرد نسبت ۲۵ به ۷۵ آمونیوم به نیترات در محلول غذایی برای دستیابی به بیشترین وزن تازه علوفه و انتخاب رقم سینگل­کراس ۷۰۴ (به دلیل وزن تازه بیشتر نسبت به رقم سینگل­کراس ۴۱۰) در کشت بدون خاک در شرایط مشابه این پژوهش قابل توصیه است.

کلیدواژه ها:

عناصر پرمصرف ، کلروفیل ، نسبت آمونیوم به نیترات ، هیبرید سینگل کراس ۷۰۴