نقش تربیت معنوی درفرایند تمدن سازی (با تکیه بر اندیشه علامه جعفری)

تمدن، اصل تعالی فرهنگی و پذیرش نظم اجتماعی است. هر تمدنی برای پویایی و اعتلای خود بر ارکانی استوار است. این ارکان نیز نیازمند بستری مناسب برای پرورش فرصت های تمدن سازی است که تربیت معنوی چنین بستری را فراهم می کند. تربیت معنوی افراد جامعه از یک سو خود بر مبانی ای استوار است که زمینه ساز شکل گیری و اعتلای تمدن است و از سوی دیگر، جامعه متمدن، با تکیه بر همان مبانی می تواند در یک پیوستار، زمینه اعتلای معنوی و بقای تمدن را فراهم کند. نظر به اهمیت این مسئله، در این پژوهش تلاش شده با روش توصیفی-تحلیلی و واکاوی دیدگاه علامه جعفری، نقش تربیت معنوی در فرایند تمدن سازی تبیین شود. هرچند تربیت معنوی به صورت خاص در اندیشه علامه جعفری نیامده ولی با واکاوی آرای ایشان در مورد تربیت می توان گفت وظیفه اساسی تعلیم و تربیت در حیات معقول، گردیدن تکاملی نظام روحی و روانی متعلم با فراگیری اصول اساسی تربیت است. کاوش در اندیشه علامه جعفری با تکیه بر مبانی ای چون ایمان به خدا، تفکر و اندیشه ورزی، کرامت انسانی، اختیار، آزادی، محبت و اخلاق این نتیجه را به دست داد که لایه های تمدن ساز با نظر به این مبانی در چند سطح قابل تبیین است. در واقع تمدن سازی نیازمند نظام سازی از طریق قانونمندی و اجرای آن، حق محوری، پرهیز از فساد و نیز پیشگامی مسئولان در صلاح و پاکی درون است. علاوه بر این تربیت نیروی انسانی و حرکت به سمت مدینه فاضله هم از طریق خودخواهی مسئولیت زا و انصاف محوری محقق می شود. لایه دیگری که برای تمدن سازی نیاز است حضور در صحنه و توجه به عظمت آرمان های افرادی است که در فرایند تربیت معنوی به دنبال اعتلای تمدن هستند. به بیان بهتر تصعید آزادی به اختیار، خدمت به بشریت و حرکت تکاملی دل ها رقم زننده این اعتلاست.

کلیدواژه ها:

تربیت معنوی ، تمدن ، علامه جعفری