مطالعه ارتباط دلبستگی به مکان و ادراک محیطی بر رضایت از مکان (موردپژوهشی: محله نوبر تبریز)

ارتباط عاطفی و تجربی انسان با مکان از موضوعات مهم روانشناسی محیطی بوده است. دراین ارتباط درک و احساس انسان تابعی از ویژگی­های محیطی، کارکرد عناصر، هویت و توانایی مکان در ایجاد ارتباط اجتماعی و حافظه جمعی دانسته می­شود که به ویژه در ارتباط با اماکن و محلات تاریخی موضوعیت بیشتری دارد. تحقیق حاضر باهدف تعیین میزان تاثیر ادراک محیطی و دلبستگی مکانی بر رضایت مکانی در محله تاریخی نوبر تبریز انجام گرفته است. تعداد ۳۲۰ نفر از ساکنین و کسبه بالای ۱۸ سال بر اساس نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب و در تحقیق مشارکت کردند. در گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه­های مختلف بکار رفته در پژوهش­های مرتبط استفاده شد: از مقیاس لویکا برای سنجش دلبستگی به مکان، از مقیاس یوکسل و همکاران برای سنجش رضایت از مکان و از مقیاس تعدیل یافته بونیتو و همکاران برای سنجش ابعاد مختلف ادراک محیطی استفاده شد. ضرایب آلفای کرونباخ برای همه متغیرها در حد قابل قبول بوده و تحلیل عاملی تاییدی حکایت از اعتبار ساختاری مناسب ابزار تحقیق داشت. برای سنجش ارتباط و تاثیر متغیرها بر یکدیگر از مدل سازی معادلات ساختاری و برای سنجش معنی­داری تاثیر متغیرهای میانجی­گر از آزمون z سوبل استفاده شد. یافته­ها نشان می­دهد، بین دلبستگی به مکان و ادراک محیطی ارتباط و همچنین این متغیرها بر متغیر رضایت مکانی تاثیر مستقیم و معنی داری دارند. آزمون سوبل نشان داد، هیچ­کدام از متغیرهای دلبستگی به مکان و درک محیطی اثر میانجی­گر معنی­داری ندارند. نتایج تحقیق نشان داد ارزیابی و قضاوت انسان ها از مکان در ارتباط با تجارب شناختی و عینی است که در انسان احساس مثبتی نسبت به مکان ایجاد می­کند.

کلیدواژه ها:

دلبستگی به مکان ، ادراک محیطی ، رضایت از مکان ، متغیر میانجی ، محله نوبر