تحلیل و نقد سندی - دلالی روایت شان صدور تسبیحات حضرت فاطمه(س) در منابع عامه

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 37

فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QHS-17-2_005

تاریخ نمایه سازی: 27 فروردین 1403

چکیده مقاله:

تسبیحات حضرت فاطمه­ زهرا(س) همواره مورد توجه و اهتمام مسلمانان بوده و از شهرت والایی برخوردار است چرا که از جانب رسول خدا(ص) به حضرت فاطمه(س) اعطا شده و در صدور و کیفیت مشهور آن تردیدی وجود ندارد. نوشتار حاضر، ضمن تاکید بر اصالت و قطعیت صدور تسبیحات حضرت زهرا(س) با شیوه­ی توصیفی – تحلیلی، به تحلیل و نقد روایتی می­پردازد که در منابع حدیثی و فقهی اهل تسنن به عنوان شان صدور این تسبیحات معرفی شده است. در این پژوهش ضمن بررسی اولین منابع ناقل روایت، به نقد سندی و دلالی آن پرداخته و رویکرد دانشوران فریقین نسبت به محتوای روایت،­ مقایسه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد روایتی که منابع عامه آن را به عنوان شان صدور تسبیحات حضرت فاطمه(س) تلقی کرده­اند، اولا به دلایل و قرائن متعدد سندی، متنی و برون متنی، از اعتبار ساقط بوده و متن آن در مصادر و کتب گوناگون عامه، دستخوش جعل و تحریف قرار گرفته است. ثانیا هدف از این تحریفات، توجیه مصادره­ی مواردی چون فدک، سهم الارث حضرت فاطمه(س) از میراث مالی پیامبر(ص) و به ویژه غصب سهم خمس اهل بیت(ع) توسط حاکمان وقت بوده است. گزارش های تاریخی نشان می دهد شماری از متکلمان عامه تلاش کرده­اند با استناد به این روایت، رفتار خلفای اول و دوم نسبت به مصادره سهم خمس اهل بیت(ع) را توجیه کنند.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

سید عمران موسوی گرمارودی

دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآنی، دانشکده علوم قرآنی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران.

محمد جواد توکلی خانیکی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم قرآنی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آقا بزرگ طهرانی، (۱۴۰۳ق)، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت: دار ...
  • ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبه الله، (۱۴۰۴ق)، شرح نهج ...
  • ابن ابی شیبه، عبدالله بن محمد، (۱۴۰۹ق)، المصنف، بیروت: دار ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی، (۱۳۷۶ش)، الامالی، تهران: کتابچی ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی، (۱۳۸۵ق)، علل الشرایع، نجف: الحیدریه ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی، (۱۴۱۳ق)، من لا یحضره الفقیه، ...
  • ابن بطریق، یحیی بن الحسن، (۱۴۰۷ق)، عمده عیون صحاح الاخبار، ...
  • ابن حبان، محمد بن حبان، (۱۴۱۴ق)، صحیح ابن حبان بترتیب ...
  • ابن حجر عسقلانی، (۱۴۱۵ق)، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت: دارالکتب ...
  • ابن حجر عسقلانی، (بی تا)، فتح الباری شرح صحیح البخاری، ...
  • ابن حمدون، محمد بن الحسن، (۱۹۹۶م)، التذکره الحمدونیه، بیروت: دار ...
  • ابن شهرآشوب، محمد بن علی، (۱۳۷۶ق)، مناقب آل ابی طالب، ...
  • ابن شهرآشوب، محمد بن علی، (بی تا)، معالم العلماء، بمقدمه ...
  • ابن طاووس، ابوالقاسم سید رضی الدین، (۱۳۹۹ق)، الطرائف فی معرفه ...
  • ابن طیفور، احمد بن ابی طاهر، (بی تا)، بلاغات النساء، ...
  • ابن عساکر، علی بن الحسن، (۱۴۱۵ق)، تاریخ مدینه دمشق، بیروت: ...
  • ابن عمشلیق، احمد بن علی، (۱۴۱۶ق)، جزء ابن عمشلیق، بیروت: ...
  • ابن ماجه، محمد بن یزید، (بی تا)، سنن ابن ماجه، ...
  • ابن مردویه، احمد بن موسی، (۱۴۲۴ق)، مناقب علی بن ابی ...
  • ابو داوود، سلیمان بن اشعث، (۱۴۱۰ق)، سنن ابی داوود، بیروت: ...
  • ابو یعلی، احمد بن علی، (بی تا)، مسند ابی یعلی، ...
  • احمد بن حنبل، شیبانی، (۱۴۰۳ق)، فضائل الصحابه، بیروت: موسسه الرساله ...
  • احمد بن حنبل، شیبانی، (بی تا)، مسند احمد، بیروت: دار ...
  • ایزدی، مهدی؛ فقیه ایمانی، سید محمد رضا، (۱۳۹۳ش)، «نقد و ...
  • بادحدح، علی بن عمر، (۱۳۹۷)، دروس للشیخ بادحدح، https://shamela.ws/book/۷۷۲۱/۲۰ ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل، (۱۴۰۱ق)، صحیح البخاری، بیروت: دارالفکر ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل، (۱۴۰۶ق)، الادب المفرد، بیروت: الثقافیه ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل، (بی تا)، التاریخ الکبیر، دیار بکر: ...
  • بهائی عاملی، محمد بن الحسین، (بی تا)، الحبل المتین، بیروت: ...
  • تبریزی قراچه داغی، محمد علی، (۱۴۱۸ق)، اللمعه البیضاء فی شرح ...
  • ثقفی کوفی، ابواسحاق، (بی تا)، الغارات، بی جا: بهمن ...
  • جرجانی، عبدالله بن عدی، (۱۴۰۹ق)، الکامل فی الضعفاء، بیروت: دارالفکر ...
  • جصاص، ابو بکر، (۱۴۱۵ق)، احکام القرآن، بیروت: دار الکتب ...
  • جوهری، ابوبکر، (۱۴۱۳ق)، السقیفه و فدک، بیروت: شرکه الکتبی ...
  • حاکم نیشابوری، ابوعبدالله، (بی تا)، المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دارالمعرفه ...
  • حر عاملی، ابوجعفر، (۱۴۱۴ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل ...
  • حسینی جلالی، محمد حسین، (۱۴۲۲ق)، فهرس التراث، قم: دلیل ما ...
  • حلی، ابن داوود، (۱۳۹۲ق)، رجال ابن داوود، نجف: المکتبه الحیدریه ...
  • حلی، حسن بن یوسف، (بی تا)، تذکره الفقهاء، بی جا: ...
  • خصیبی، ابوعبدالله، (۱۴۱۹ق)، الهدایه الکبری، بیروت: بلاغ ...
  • خطیب بغدادی، احمد بن علی، (۱۴۱۷ق)، تاریخ بغداد، بیروت: دار ...
  • خوارزمی، موفق ابن احمد، (۱۴۱۴ق)، المناقب، قم: نشر اسلامی ...
  • خوئی، سید ابوالقاسم، (۱۴۱۳ق)، معجم رجال الحدیث، قم: بی نا ...
  • دارمی، عبدالله بن رحمن، (۱۳۴۹ق)، سنن الدارمی، دمشق: مطبعه الاعتدال ...
  • دولابی، محمد بن احمد، (۱۴۰۷ق)، الذریه الطاهره النبویه، قم: نشر ...
  • ربانی، محمدحسن، (۱۳۸۷)، اصول و قواعد فقه الحدیث، قم: بوستان ...
  • زرندی، محمد بن یوسف، (۱۳۷۷ق)، نظم درر السمطین فی فضائل ...
  • سبحانی، جعفر، (۱۳۸۸)، ترجمه ی اصول الحدیث و احکامه، (سید ...
  • سخاوی، محمد بن عبد الرحمن، (۱۴۱۸ق)، الاجوبه المرضیه فیما سئل ...
  • شوکانی، محمد بن علی، (بی تا)، فتح القدیر الجامع بین ...
  • شیحی، علی بن محمد، (۱۴۱۵ق)، تفسیر الخازن، بیروت: دارالکتب ...
  • صنعانی، عبدالرزاق بن همام، (بی تا)، المصنف، بی جا: بی ...
  • طبرانی، سلیمان بن احمد، (۱۴۱۳ق)، الدعاء، بیروت: دارالکتب ...
  • طبرانی، سلیمان بن احمد، (۱۴۱۵ق)، المعجم الاوسط، بی جا: دار ...
  • طبرانی، سلیمان بن احمد، (بی تا)، المعجم الکبیر، بیروت: احیاء ...
  • طبرسی، احمد بن علی، (۱۴۰۳ق)، الاحتجاج علی اهل اللجاج، مشهد: ...
  • طبرسی، رضی الدین، (۱۳۹۲ق)، مکارم الاخلاق، بی جا: شریف رضی ...
  • طحاوی، احمد بن محمد، (۱۴۱۶ق)، شرح معانی الآثار، بیروت: دارالکتب ...
  • طرابلسی، خیثمه بن سلیمان، (۱۴۰۰ ق)، کتاب حدیث خیثمه، بیروت: ...
  • طوسی، ابوجعفر محمد بن الحسن، (۱۳۷۳ش)، رجال الطوسی، قم: نشر ...
  • طیالسی، سلیمان بن داوود، (بی تا)، مسند الطیالسی، بیروت: دارالمعرفه ...
  • عدوی مصری، ابوعبدالله مصطفی، (۱۳۹۷)، دروس للشیخ مصطفی العدوی،https://shamela.ws/book ...
  • عظیم آبادی، ابوالطیب، (۱۴۱۵ق)، عون المعبود شرح سنن ابی داوود، ...
  • عینی، محمود بن احمد، (بی تا)، عمده القاری شرح البخاری، ...
  • غزالی، ابوحامد، (بی تا)، احیاء علوم الدین، بیروت: دارالکتاب ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر، (۱۴۲۰ق)، تفسیر الکبیر، بیروت: احیاء ...
  • کاشانی، فتح الله، (۱۳۳۳ش)، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ...
  • کسی، عبد بن حمید بن نصر، (۱۴۰۸ق)، منتخب مسند عبد ...
  • کشی، محمد، (۱۳۶۳ش)، رجال الکشی، قم: آل البیت ...
  • کلینی، ابوجعفر محمد، (۱۴۰۷ق)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • کورانی، علی، (۱۴۲۵ق)، جواهر التاریخ، بی جا: دار الهدی ...
  • مجلسی، محمدباقر، (۱۴۰۳ق)، بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار(ع)، ...
  • مجلسی، محمدتقی، (۱۴۱۴ق)، لوامع صاحبقرانی (شرح فقیه)، قم: اسماعیلیان ...
  • مرعشی نجفی، شهادب الدین، (بی تا)، شرح احقاق الحق، قم: ...
  • مزی، یوسف، (۱۴۱۳ق)، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، بیروت: موسسه ...
  • مسلم نیشابوری، ابن حجاج، (بی تا)، صحیح مسلم، بیروت: دارالفکر ...
  • مغربی، قاضی نعمان، (بی تا)، شرح الاخبار فی فضائل الائمه ...
  • مفید، ابوعبدالله محمد بن النعمان، (۱۴۱۰ق)، المقنعه، قم: موسسه النشر ...
  • مفید، ابوعبدالله محمد بن النعمان، (۱۴۱۳ق)، الاختصاص، قم: الموتمر العالمی ...
  • مفید، ابوعبدالله محمد بن النعمان، (۱۴۱۴ق)، الامالی، بیروت: دار المفید ...
  • مناوی، محمد بن ابراهیم، (۱۴۲۵ق)، کشف المناهج و التناقیح فی ...
  • موسوی گرمارودی، سید عمران، (۱۳۹۹)، دفاع از حضرت فاطمه ی ...
  • نسائی، احمد بن شعیب، (۱۴۱۱ق)، السنن الکبری، بیروت: دارالکتب ...
  • نووی، ابو زکریا، (بی تا)، المجموع (شرح المهذب)، بیروت: دار ...
  • هیثمی، علی بن ابی بکر، (۱۴۰۸ق)، مجمع الزوائد و منبع ...
  • وحید بهبهانی، محمد باقر، (۱۴۲۴ق)، مصابیح الظلام فی شرح مفاتیح ...
  • نمایش کامل مراجع