بررسی روند تحولات معماری مسکونی ایران در دوران معاصر با رویکرد تکاملی (دوران پهلوی اول و دوم)

معماری ایرانی از زمان سلطنت قاجارها تحت تاثیر ورود مدرنیته به ایران دستخوش تحولاتی شده است ، و این تغییر و تحولات در دوران پهلوی اول و دوم ادامه پیدا کرده و گستردهتر می شود؛ به طوری که می توان گفت گونه های مختلف معماری ایرانی دچار دگردیسی شده و تغییرات اساسی و بنیادین پیدا کردهاند. لذا معماری خانه های مسکونی از این قاعده مستثنا نمی باشد. بر این اساس، در پژوهش پیش رو به بررسی و تحلیل میزان درونگرایی و برونگرایی خانه های مسکونی در دوره پهلوی اول و دوم و روند تکامل معماری خانه های مسکونی این دو دوره پرداخته و شهر شیراز به عنوان نمونه موردی ، انتخاب گردیده است . به این منظور به سوالات تحقیق ۱. سیر تحول و تکامل معماری خانه های مسکونی ایرانی ، در دو دوره پهلوی اول و دوم از منظر درونگرایی و برونگرایی چگونه بوده است ؟ ۲. چه عواملی بر سیر تحول معماری خانه های مسکونی ایرانی ، در دو دوره پهلوی اول و دوم از منظر درونگرایی و برونگرایی تاثیرگذار بودهاند؟ پاسخ داده شد. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر دادههای کتابخانه ای و با انتخاب ۴ خانه از هر دو دوره پهلوی اول و دو م، با توجه به پلان معماری این خانه ها و با مقایسه میزان برونگرایی و درونگرایی آنها، انجام شده است . نتایج بدست آمده حاکی از آن است که با توجه به شرایط اقتصادی و تحولات اجتماعی که در طی این دو دوره اتفاق افتاد، دوره اول پهلوی خانه های مسکونی با گرایش بیشتری به معماری سنتی بنا شده اند و میل بیشتری به درونگرایی دارند در صورتی که خانه های مسکونی دوره دوم پهلوی با انسجام کمتری در هویت فضایی و الگوبرداری از معماری غرب و همچنین میل به برونگرایی ساخته شده اند.

کلیدواژه ها:

معماری ایرانی ، پهلوی ، درونگرایی ، برونگرایی ، تحول و تکامل