واکاوی عوامل آموزشی موثر بر تغییر رفتار دانش آموزان کم توان هوشی: پژوهشی پدیدارشناسانه

ناتوانی هوشی و رشدی شامل اختلالات ژنتیکی و فنوتیپی ناهمگن است که تاثیر منفی بر رشد جسمی، عاطفی، رفتاری و عقلانی فرد دارد. این افراد به وسیله محدودیت های شناختی در مواردی مانند مهارت های زندگی، اجتماعی و ارتباطات دچار مشکل هستند. ازاین رو شناسایی عوامل آموزشی تاثیرگذار بر رفتارهای دانش آموزان کم توان ذهنی دارای اهمیت است و هدف پژوهش حاضر نیز کشف و بررسی این عوامل است. پژوهش حاضر یک پژوهش کیفی و ازنظر هدف نیز، پژوهشی پدیدارشناسانه بود. جامعه آماری شامل ۳۲ نفر معلمان دانش آموزان کم توان شهرستان اردل در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بود، که تعداد ۱۱ نفر از آن ها به روش نمونه گیری هدفمند و با در نظر گرفتن معیار های ورود و خروج از پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و برای تحلیل داده ها از روش کلایزی استفاده شد. برای بررسی روایی و پایایی داده ها از چهار معیار قابلیت اعتبار، قابلیت انتقال، قابلیت اطمینان و قابلیت تصدیق استفاده شد. پس از تحلیل مصاحبه ها در حوزه عوامل آموزشی موثر بر تغییر رفتار دانش آموزان کم توان ذهنی، ۳ مضمون اصلی و ۸ مقوله منتج گشت. طبق تحلیل صورت گرفته ۳ مضمون اصلی به صورت: عوامل بیرونی با ۱ مقوله، عوامل معلم ساز با ۵ مقوله و عوامل مرتبط با برنامه درسی با ۲ مقوله می باشند. یافته های این پژوهش نشان داد که این مطالعه می تواند مورداستفاده ی معلمان، پژوهشگران و روانشناسان در راستای انجام مداخلات رفتاری قرار گیرد تا زمینه ی بهبود و اصلاح رفتار دانش آموزان کم توان هوشی فراهم گردد. بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که بهبودی در ناتوانی هوشی بر اساس مدل های بیان شده در یادگیری نقش تعیین کننده ای دارد و قابل درمان است.

کلیدواژه ها:

عوامل آموزشی ، تغییر رفتار ، دانش آموز کم توان هوشی ، کم توانی هوشی