بررسی اثر کپه کاری و قرق بر خصوصیات خاک مراتع (مطالعه موردی: مراتع دارانی علیا، شهرستان تویسرکان، استان همدان)

زمینه و هدف: امروزه نگرانی های مرتبط با افزایش دام و اثرات مخرب آن از جمله فشرده سای خاک ، تخریب خاک و فرسایش و آلودگی آب وجود دارد. یکی از راههای رایج جهت احیای مراتع و بازیابی توان آنها کاشت گونههای مرتعی مناسب و سپس قرق میباشد. روش بررسی: برای انجام این پژوهش ۱۰ ترانسکت ۱۰۰ متری به شیوهای که هر ترانسکت با ترانسکت قبلی ۵۰ متر فاصله داشته باشد در نظر گرفته شد. در طول هر ترانسکت ۱۰ پلات ۱ در ۱ تعیین و در هر پلات یک نمونه ۱۰۰ گرمی خاک از ۳ عمق ۰-۱۰، ۱۰-۲۰ و ۲۰-۳۰ سانتی متری برداشت گردید. به طور مشابه، به همین تعداد نمونه و مانند منطقه قرق و کپه کاری، در عرصه مجاوری که کپه کاری نشده و بهعنوان منطقه شاهد در نظر گرفته شده بود، نیز نمونه برداری انجام گردید. نمونه ها جهت اندازه گیری جرم مخصوص ظاهری، محتوی رطوبت خاک، pH، EC، نیتروژن کل، فسفر کل و کربن آلی خاک به آزمایشگاه منتقل گردیدند. سپس با استفاده از تجزیه واریانس یک طرفه در سطح احتمال ۰۵/۰ مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد در منطقه چرا شده جرم مخصوص ظاهری، EC، نیتروژن کل، فسفر کل و کربن آلی خاک در سطح معناداری ۵ درصد بیشتر از منطقه قرق و کپه کاری بوده است اما رطوبت خاک و pH خاک در دو منطقه در هیچ سطحی تفاوت معناداری نداشتند. بحث و نتیجه گیری: جرم مخصوص ظاهری با اعمال چرا و لگدکوبی بر اثر فشرده شدن خاک افزایش می یابد. هدایت الکتریکی منطقه قرق شده نیز به دلیل افزایش پوشش گیاهی و کاهش تبخیر و تعرق در منطقه قرق کمتر از منطقه چرا شده بود. افزایش میزان نیتروژن، فسفر و کربن آلی خاک در منطقه چرا احتمالا به دلیل جذب آن هاتوسط ریشه گونه های گیاهی و برگشت این مواد از طریق فضولات دام های موجود به لایه های سطحی خاک مربوط می باشد.

کلیدواژه ها:

هدایت الکتریکی ، کربن آلی ، اسیدیته خاک ، چرای دام.