بررسی عوامل موثر بر سرعت سیر موج التراسونیک در برخی از سنگ های ساختمانی مورد استفاده در ایران

آزمایش تعیین سرعت سیر موج التراسونیک روشی غیرمخرب، اقتصادی، ساده و سریع است که برای تعیین خواص فیزیکی و مهندسی سنگ ها بکار می رود. این آزمایش بر مبنای سرعت حرکت موج الاستیک از درون سنگ ها پایه ریزی شده است. سرعت سیر موج التراسونیک در سنگ ها به خواص ذاتی مانند ترکیب کانی شناسی، تراکم، تخلخل، اندازه دانه، شکل، بافت، ناهمسانگردی و عوامل آزمایشگاهی و محیطی مانند میزان و نوع ماده منفذی و درجه حرارت بستگی دارد. در این پژوهش، ۱۰ نمونه سنگ ساختمانی شامل سنگ آهک و گرانیت به تعداد ۵۰ نمونه آزمایشگاهی مکعبی با ابعاد ۱۰×۴×۴ سانتی متر برش داده شد و سپس با استفاده از دستگاه آزمایش سرعت سیر موج پاندیت مورد آزمایش قرار گرفتند تا پارامترهای موثر بر سرعت موج التراسونیک در آن ها مورد بررسی قرار گیرد. این پارامترها شامل وزن واحد حجم خشک، دما، نوع ماده منفذی، حالت ماده منفذی و بارگذاری می باشند. بر اساس نتایج بدست آمده همبستگی بین سرعت سیر موج التراسونیک و وزن واحد حجم خشک رابطه خطی مستقیم و با نوع سیال منفذی، حالت ماده پرکننده و بارگذاری به صورت روابط معکوس می باشد. علاوه بر این افزایش دما باعث افزایش سرعت سیر موج التراسونیک می گردد. همچنین از نظر نوع سیال منفذی، کمترین مقدار سرعت موج در حالت اشباع از آب و بیشترین مقدار سرعت موج در محلول نمک با غلظت ۱۵۰% به‎دست آمد. از نظر حالت ماده پرکننده منافذ سنگ، بیشترین مقدار سرعت در حالت پرکننده منجمد و کمترین مقدار سرعت در حالت پرکننده هوا مشاهده شد. با افزایش بارگذاری سرعت موج التراسونیک در سنگ های مورد مطالعه کاهش می یابد.

کلیدواژه ها:

Ultrasonic wave ، Building stone ، Engineering properties ، Temperature ، Filling material. ، موج التراسونیک ، سنگ ساختمانی ، خواص مهندسی ، دما ، ماده پرکننده.