اثر غلظت های مختلف سالیسیلیک اسید در افزایش مقاومت به تنش گرما در خیار رقم ̓رشید̒

دمای بالا در تابستان از عوامل مهم کاهش رشد و عملکرد خیار در بسیاری از مناطق کشور می ­باشد. با توجه به تاثیر مثبت تنظیم ­ کننده های رشد گیاهی از جمله سالیسیلیک اسید بر کاهش اثرات نامطلوب تنش­ های مختلف، آزمایشی به منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر کاهش اثرهای نامطلوب تنش گرما بر روی دانهال­ های خیار رقم ̓رشید̒ به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار دمایی (۲۵، ۳۰، ۳۵ و ۴۰ درجه سانتی­ گراد) و سه غلظت سالیسیلیک اسید (صفر، ۵/۰ و ۱ میلی­ مولار) در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طراحی و بررسی شد. نتایج نشان داد تنش گرمایی وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، سطح برگ، شاخص کلروفیل و پلی­ فنل اکسیداز را کاهش و مقدار نشت یونی، پرولین و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز را افزایش داد. کاربرد ۱ میلی ­مولار سالیسیلیک اسید باعث کاهش اثرهای منفی تنش دمایی شد، به نحوی ­که سبب افزایش وزن خشک ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی به ترتیب به میزان ۳۶، ۴/۱۶ و ۷/۲۳ درصد نسبت به شاهد و همچنین کاهش نشت یونی به میزان ۱۳ درصد و افزایش شاخص کلروفیل، سطح برگ، میزان پرولین، فعالیت آنزیم ­های پلی­فنل اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز به ترتیب به میزان ۷/۹، ۲، ۷/۳۷، ۶/۳۵ و ۵۱/۳۱ درصدی نسبت به شاهد شد. اثرات متقابل سالیسیلیک اسید و تنش گرما بر وزن تر ساقه، شاخص کلروفیل، سطح برگ، نشت یونی، پرولین، فعالیت آنزیم­ های پلی­ فنل اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز معنی ­دار بود. بطور کلی بهترین نتایج مربوط به کاربرد ۱ میلی­ مولار سالیسیلیک اسید بود که به طور معنی ­داری سبب کاهش اثرات منفی تنش گرمایی بر خیار رقم ̓رشید̒ شد.

کلیدواژه ها:

پرولین ، تنش گرما ، خیار ، سوپراکسید دیسموتاز ، نشت یونی