بررسی سازه های پوسته ای در گنبدهای کروی از منظر زیباشناختی فرمی

سازه در معماری به عنوان اولین مسئله مهم برپا سازی فضا مطرح است، اما کم تر به عنوان مسئله ای زیباشناسی به آننگریسته شده زیرا که زیباشناسی غالبا در آخرین مراحل طراحی و ساخت مطرح می شود. گنبد ساخته شده با سطوح هندسیدارای ساختار پوسته کروی یا نیمه کروی و یا پوسته مشبک بر اساس شبکه ای از حلقه های بهم پیوسته بزرگ (ژئودزیک) برروی سطح خود می باشد که نمونه های بارز گنبدها می توان به گنبدهای تاریخی مساجد و دیگر بناها به صورت خشتی وآجری و بتنی به صورت پوسته ای و دیامتیک و ژیودزیک اشاره کرد. روش تحقیق از نوع تحقیق های کیفی بوده که با روشتوصیفی- تحلیلی پژوهش شده است و اطلاعات لازم برای تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه ای و مقایسه ای نمونه های بررسی شده در رابطه با سازه های پوسته ای گنبدهای کروی شکل از منظر زیبایی شناختی عینی استفاده شده است.گنبدهای ایرانی را می توان به گنبدهای یک پوسته، دو پوسته، سه پوسته تقسیم کرد و رفتار سازه ای گنبد تحت بار وزن کهدر تمام مرز خود دارای تکیه گاه است، متاثر از خصوصیات هندسی گنبد است در این نوع پوسته ها که نسبت به محورشانقرینه هستند و دو مورد در ارتباط با زیبایی شناسی ذهنی عینی در فضای شهری وجود دارد: ۱- تجربه ای لذت بخش، رها از مفاهیم و بدون هدف عملکردی را شامل می شود ۲- در زیبایی شناسی ذهنی، نه تنها عوامل حسی، بلکه دانش، فرهنگو الگوهای از پیش تعیین شده نقش دارند که البته مقولات ذهنی بر تفکر تاکید می ورزد و مقوله عینی بر تجربه تاکید دارد.نتایج نشان می دهد که زیبایی ساختار فضاهای به نمایش در آمده در تحقیق، از نظر کالبد و فضای معماری بر درک عینی وذهنی زیبایی شناسی معماری اثری مهم دارند.

کلیدواژه ها:

سازه ، سازه های پوسته ای ، گنبدها ، کروی ، منظر زیبایی شناختی ، ذهنی عینی