کاربرد سنجش از دور در بررسی تغییرات منابع آب زیرزمینی دشت شاهرود

افزایش در حال رشد جوامع و نیاز روز افزون آب در بخش کشاورزی و تامین منابع غذایی و از طرفی کاهش آب در دسترس، اهمیت حفاظت و مدیریت منابع آبی سطحی و زیرزمینی را ضرورت میبخشد. هدف از این تحقیق بررسی وضعیت آب زیرزمینی دشت شاهرود و روند تغییرات سطح آب چاه های برداشتی منطقه طی دوره آماری 16 ساله بوده است. با استفاده از داده های آماری ماهانه 30 چاه برداشتی در دشت شاهرود، میزان افت سطح آب زیرزمینی مورد مطالعه قرار داده شد. در این تحقیق با استفاده از داده های ماهانه سطح آب چاه های نمونه برداری شده در طی 16 سال روند تغییرات آب زیرزمینی مورد مطالعه قرار گرفت و با استفاده از علم ژئواستاتیستیک (زمین آمار)، مدل مورد نیاز برای درون یابی رقوم سطح آب چاه ها به منظور ترسیم نقشه های هم پتانسیل به شیوه کریجینگ در نرم افزار Gis تعیین گردید. حوضه از لحاظ لیتولوژی جزء تقسیمات پیر قرار گرفت. همچنین مقایسه بین سطوح آب زیرزمینی در سال های مختلف حاکی از پس رفت خطوط جریان در جهت عکس شیب سفره در هر سال نسبت به سنوات گذشته بوده بیشترین نوسانات کاهشی سطح آب، مربوط به چاه های واقع در بالادست سفره میشد. با استفاده از داده های استخراج شده از نقشه های ترسیمی شیب سفره و کلاس بندی آنها،مشخص شد که با افزایش درجه و رتبه کلاس ها روند تغییرات به شدت نزولی میشود و بجز در نواحی اطراف چاه ها که بیشترین تغییرات خطوط جریان رخ میدهد در سایر نواحی درصد تغییرات بیشتر در درجه بندی شیب خیلی ملایم قرار می گیرد، که حاکی از کاهش پتانسیل آبگذری سفره است. در قسمت پایین دست دشت یعنی در تراز ارتفاعی کمتر از 1200 متر،سطح آب زیرزمینی در نزدیکی لایه های سطحی قرار دارد و در برخی مناطق، مثل حوالی چاه های پری آباد و شرق مومن آباد سطح آب طی دوره 16 ساله سطح آب در فاصله کمتر از 6 متری زمین قرار گرفته و احتمال خطر بروز مشکلات زهکشی انتظار میرود.

کلیدواژه ها:

سنجش از راه دور ، دشت شاهرود ، آب زیرزمینی