صورت گرایی دراخلاق کانتی ازنگاه شلر

مسئله موردبررسی دراین مقاله عبارت ازاین است که ایا اندیشه ی اخلاقی کانت چنانکه شلر ادعا کرده است صورت گرایانه است یا خیر دراینجا پس ازتوضیح معنای صورت گرایی و پیشینه انتقاداتی که ازاین منظر به تفکر کانت شده است ازطریق توضیح برخی ازمفاهیم اصلی تفکر اخلاقی کانت مانند خیرمطلق تکلیف امرمطلق و خودایینی اراده سعی کردیم نگرش صورت گراانه ی اورا دراخلاق نشان دهیم گفته شده که توجه صرف کانت به صورت کلی قانون اخلاقی و چشم پوشی وی ازماده محتوا متعلق وغایت فعل حاکی ازصورت گرایانه بودن تفکر اخلاقی اوست سپس به نسبت صورت گرایی و غایت گرایی دراخلاق کانتی اشاره و گفته شده که براساس نظر برخی ازمفسران کانت باغایت فی نفسه تلقی کردن انسان تاحدودی نگرش صورت گرایانه ی خود را تعدیل می کند اما چون مفهوم غایت درنزد اومفهومی نظام بخش است نه قوام بخش غایت گرایی اورا نمی توان به معنای متداول که صورتی ازنتیجه گرایی است تفسیر کرد و نگرش اوهمچنان صوری باقی می ماند سرانجام رویکرد شلر به اخلاق کانت و وجه اشتراک و اختلاف این دو بیان شده است شلربااین ونظر کانت که شالوده های اخلاقی باید کلی نامشروط و پیشین باشد و اخلاقی بودن فعل نمی تواند وابسته به نتیجه ی آن باشد موافق است اما مخالف این نتیجه گیری کانت است که محتوای مادی تجربه ی اخلاقی هیچ جایگاهی درتعیین اخلاقی بودن فعل ندارد و این اختلاف نظر برتفاوت نگاه پدیدارشناختی شلر و نگاه عقل گرایانه کانت دراخلاق است

کلیدواژه ها:

صورت گرایی اخلاقی ، کانت ، شلر ، اخلاق ، پدیدارشناسی