بررسی انطباق معماری خانه های بافت تاریخی شهر خرمآباد با شرایط زیست اقلیمی (نمونه موردی خانه آخوند ابو و خانه کشفی)

هدف از این نوشتار بررسی تاثیر عوامل اقلیمی بر نوع و جهت گیری پلان، مصالح و ابعاد بازشوها در بناهای تاریخی شهر خرم آباد است. بدین منظور خانه های تاریخی آخوندابو و کشفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. در ابتدا با مطالعه عناصر اقلیمی شامل: میانگین حداقل و حداکثر ماهانه دما، میانگین رطوبت نسبی، میانگین حداقل و حداکثر رطوبت نسبی و میزان بارش (در مقیاس روزانه و در بازه زمانی ده ساله از 1333-1342 ایستگاه سینوپتیک) نوع اقلیم شهر خرم آباد تعیین شد. پس از آن با تطبیق عناصر اقلیمی با جداول چهارگانه ی شاخص ماهانی میزان هماهنگی ساخت این دو بنا با معیارهای اقلیمی شهر خرمآباد سنجیده شد. طبق نتایج به دست آمده از جدول ماهانی در ماه های آوریل، می و اکتبر در طی روز و ماه های جولای و اگوست در طی شب، شهر خرمآباد دارای آسایش حرارتی بوده و در مابقی ماه های سال خارج از محدوده ی آسایش قرار دارد. بهترین جهت قرارگیری ساختمانها، شمالی جنوبی با کشیدگی در محور شرقی غربی با طرح فضایی فشرده است. بازشوهایی با اندازه ی متوسط پیشنهاد می شود و به علت عدم نیاز به ایجاد کوران، ساختمانها را میتوان یکطرفه طراحی کرد. با توجه به این موضوع که در طول 2 ماه از سال شرایط مناسبی در شب حاکم می شود، طراحی فضایی، جهت استراحت در فضای آزاد در طول شب توصیه میگردد. همچنین پیشنهاد میگردد از مصالح سنگین با زمان تاخیر بیشتر از 8 ساعت در جداره های خارجی، داخلی و بامها استفاده شود. بر این اساس، نمونه های انتخاب شده، از نظر شکل و جهتگیری پلان، بافت فضایی فشرده، مصالح انتخاب شده و همچنین عمق سایهبان با معیارهای پیشنهادی ماهانی و شرایط زیست اقلیمی تطابق کامل دارد.

کلیدواژه ها:

خرم آباد ، شاخص ماهانی ، آخوندابو ، کشفی ، اقلیم