تحلیل انرژی- اقتصادی تولید محصولات زراعی بهاره در استان لرستان (مطالعه موردی: منطقه چغلوندی)

بخش کشاورزی به عنوان مهمترین بخش تولید کننده مواد غذایی کشور، نه تنها مصرف کننده انرژی است بلکه مهمترین عرضه کننده انرژی نیز محسوب می شوند. انرژی در کشاورزی برای تولید محصولات غذایی و فرآوری آنها به منظور ارزش افزوده مورد اهمیت واقع می شود. رابطه بین کشاورزی و انرژی خیلی نزدیک است. در حال حاضر بهره دهی و سودمندی کشاورزی به مصرف انرژی وابسته است. این تحقیق با هدف تحلیل انرژی- اقتصادی محصولات زراعی بهاره در منطقه چغلوندی استان لرستان انجام شد. شاخص های انرژی با استفاده از داده های اندازه گیری شده و همچنین پرسشنامه ای از 11 مزرعه شاخص، برای محصولات لوبیا قرمز، خیار و یونجه بهاره در طی سال زراعی ۱۳۹۲-۹۳ تعیین شد. شاخص نسبت انرژی در تولید لوبیا، خیار و یونجه به ترتیب ۰/۴۱ ،۰/۱۵ و ۳/۳۱ محاسبه شد. مقدار این شاخص در تولید یونجه نسبت به دو محصول دیگر بیشتر بود و دلیل آن عملکرد زیست توده گیاهی و انرژی معادل هر کیلوگرم یونجه می باشد، همچنین شاخص بهره وری انرژی که مقدار آن بر حسب کیلوگرم بر مگاژول بیان می شود در تولید لوبیا، خیار و یونجه به ترتیب ۰/۰۳ ،۰/۱۸و ۰/۲۱ بود. هزینه تولید کل (مجموع هزینه های ثابت و متغیر) در لوبیا، خیار و یونجه به ترتیب ۴۲۲۷۰۸۰۰ ،۷۱۰۴۵۰۰۰ و ۵۳۴۸۲۵۰۰ ریال در هکتار محاسبه و هزینه تمام شده به ازای هر کیلوگرم از محصولات فوق به ترتیب ۳۱۸۲۰ ،۴۹۵۰ و ۳۴۵۰ ریال برآورد شد. بیشترین و کمترین ارزش تولید کل و سودخالص به ترتیب به خیار (۱۰۷۵۲۰۰۰۰ و ۳۶۴۷۵۰۰۰ ریال در هکتار) و لوبیا (۵۳۱۳۲۰۰۰ و ۱۰۸۶۱۲۰۰ ریال در هکتار) اختصاص داشت. همچنین شاخص نسبت فایده بههزینه در تولید محصولات لوبیا، خیار و یونجه به ترتیب ۱/۲۶ ،۱/۵۱ و ۱/۶۳ محاسبه شد. نتایج نشان داد که مدیریت آب و انرژی به منظور افزایش سود در محصولات کشاورزی امری مهم و تاثیرگذار است.

کلیدواژه ها:

شاخص های انرژی ، تحلیل اقتصادی ، مدیریت آب و انرژی ، محصولات بهاره ، منطقه چغلوندی