وند افزایی در زبان فارسی: وندبنیاد یا پایه بنیاد

گیگریش (1999) در کتاب خود تحت عنوان لایه های واژگانی در زبان انگلیسی با اشاره ای مختصر به نظریه واج شناسی و ساختواژه واژگانی کیپارسکی و مهانان که در سال های اخیر به میزان زیادی بر علم زبان شناسی، خصوصآ واج شناسی و ساختواژه تاثیرگذار بوده است، این انگاره را وند– بنیاد می داند؛ بدان معنا که خصوصیات ساختواژی هر لایه توسط خصوصیات مجموع وندهایی تعریف شده است که درارتباط با حضور در هر لایه با نشانه هایی که بیانگر خصوصیات آنهاست از هم تفکیک شده اند. وی ضمن تشریح ایرادها و کمبودهای مدل مذکور، تیوری جدیدی را درباره وندافزایی لایه ای معرفی کرده، آن را پایه- بنیاد می نامد که لایه را بر منبای پایه تعریف می کند نه بر اساس وندها. در قالب این تیوری، وندها آزادند در بیشتر از یک لایه اضافه شوند یا پیوند بخورند.گیگریش به منظور تشریح انگاره خود از زبان آلمانی مثال می آورد. مقاله حاضر که یک بررسی همزمانی است، وندافزایی را در زبان فارسی در قالب دو دیدگاه وند– بنیاد و پایه – بنیاد مورد تجزیه و تحلیل و بررسی قرار داده است. نتایج بررسی حاکی از آن است که وند افزایی در زبان فارسی بر مبنای دیدگاه پایه – بنیاد گیگریش به میزان بیشتری نسبت به دیدگاه وند– بنیاد کیپارسکی و دیگران قابل توضیح و تبیین است.

کلیدواژه ها:

وندافزایی ، وندهای اشتقاقی ، وندهای تصریفی ، اشتقاق ، تصریف ، انگاره وندبنیاد ، انگاره پایه بنیاد ، واژه سازی