تحلیل مسیله عنایت الهی در حکمت متعالیه صدرایی

اصطلاح عنایت الھی در حکمت متعالیه صدرایی به معنای علم ذاتی الھی است که منشاء تحقق خارجی فعل و نظام احسن است. علاوه بر این علم الھی نیز مشترک بین صفات ذاتی و فعلی محسوب میشود. بنابراین مسیله عنایت الھی را نیز میتوان از جھت ذاتی-علم الھی - و فعلی -نظام احسن -مورد تحلیل قرار داد. سیوالات اصلی این مقاله این است که اولا، اگر این دو جنبه از عنایت الھی را مورد تحلیل قرار دھیم، با چه مسایلی در حکمت متعالیه در ارتباطاند. ثانیا، این دو جنبه از معنای عنایت الھی در حکمت متعالیه چگونه اثبات میشوند . آنچه از تحلیل مذکور بدست میآید، این است که؛ از آن جھت که عنایت الھی با علم الھی مرتبط است، مسیلهای خداشناسی است و از آن جھت که با پیدایش نظام عالم ھستی و کیفیت آن مرتبط است، مسیلهای جھان شناسی است. در نتیجه با در نظر گرفتن ارتباط این مسیله با علم الھی، مبحث کیفیت علم الھی و مراتب آن از طریق برھان بسیط الحقیقه به اثبات میرسد و با در نظر گرفتن ارتباط آن با نظام احسن و چگونگی سیستم جھان ھستی، از طریق ترتیب افعال الھی و مراتب نظام ھستی این مسیله تبیین میشود . این مقاله در صدد است ارتباط این دو جنبه از عنایت الھی را با مسایل مرتبط با آن در نظام فلسفی حکمت متعالیه با روش توصیفی تحلیلی مورد تحلیل و بررسی قرار دھد.

کلیدواژه ها:

عنایت الھی ، علم الھی ، مراتب وجود ، نظام احسن ، شر