ارزیابی تاثیر ضد قارچی اسانس آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) علیه یک گونه ساپرولگنیا در شرایط آزمایشگاهی

مقدمه: اسانس و عصارهها میتوانند به عنوان منبع غنی جهت تهیه گیاهان دارویی و به عنوان نگه دارنده و آنتی اکسیدان در فرآوردههای غذایی، دارویی و محصولات آرایشی و بهداشتی مطرح باشند و به نظر میرسد که در آینده به دلیل ایمنی بالاتر، به طور کلی ترکیبات طبیعی مانند این نوع ترکیبات جایگزین سایر عوامل شیمیایی شوند. اسانس این گیاه سرشار از ترکیبات فنولی و روغن های فرار می باشد که دارای اثرات ضد قارچی و ضد میکروبی است. قارچ ساپرولگنیا از عوامل اصلی قارچزدگی در تخم ماهیها بهخصوص قزلآلا و تاس ماهی ایرانی است. این قارچ به تخمهایمرده چسبیده و پس از رشد به داخل دیواره تخم نفوذ کرده و از تخم مرده به تخمهای زنده منتقل میشود و از مهمترین عوامل زیانآور به اقتصاد آبزیپروران در کشورهای مختلف تلقی میشود.روش کار: در این مطالعه اسانس بدست آمده از آویشن باغی جهت بررسی فعالیت ضدقارچی علیه یک گونه ساپرولگنیابه روش مایکرودایلوشن براث استفاده شد. بدین منظور ابتدا 100 گرم آویشن باغی آسیاب و به وسیله دستگاه کلونجر اسانس آن تهیه گردید. برای مطالعه رفتار رشد قارچ مورد نظر و تعیین حداقل غلظت ممانعتکنندگی از رشد (MIC(و نیز حداقل قدرت قارچکشی (MFC (اسانس آویشن باغی از روش های استاندارد ماکرودایلوشنبراث (رقیقسازی درمحیط مایع) استفاده شد. برای رقتسازی در لوله، ابتدا محیط سابورو دکستروز براث به میزان 5 سیسی به 11 لوله ونوجکت اضافه شد. مقدار 100 میکرولیتر اسانس به 9/9 سیسی سابورو دکستروز براث در لوله اول اضافه گردید بعد از شیکر دادن لوله، مقدار 5 سیسی از لوله اول به لوله دوم و سپس به لوله بعدی و در نهایت تا لوله دهم تکرار شد در هر 1 لوله سریالهای 2رقت لوله قبلی تهیه گردید. دو لوله هم به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. غلظتهای به دست آمده و 0 /03 ،0/07 ،0/15 ،0/31 ،0/62 ،1/25 ،2/5 ،5 ،10 شامل براث دکستروز سابورو کشت محیط در اسانس هر از01/0 میکرولیتر بر میلیلیتر به دست آمد (رقتسازی در سه تکرار انجام شد). برای تهیه سوسپانسیون قارچی ابتدا قارچ روی محیط کشت جامد سابورو دکستروز آگار کشت دادهشد و در دمای 25درجهی سانتیگراد به مدت 4-3 روز نگهداری شد سپس از کلنیهای رشد کرده، سوسپانسیون قارچی تهیه گردید برای این کار به سطح کلنی رشد کرده در محیط جامد، مقداری سرم فیزیولوژی اضافه و بعد از مدتی با پیپت پاستور استریل از سطح محیط برداشته شد. از کلنی خالص قارچ آسپرژیلوس فومیگاتوس ایجاد شده در محیط کشت نمونه ای تهیه گردید و به سرم فیزیولوژی دارای تویین 80 اضافه شد. بعد از جداسازی اسپور، برای تهیه سوسپانسیون قارچی با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج520 نانومتر میزان عبور نور از سوسپانسیون، مورد سنجش قرار گرفت 6) میزان عبور نور 90 %برای به دست آوردن سوسپانسیونی با تقریبا 10 اسپور قارچی در هر میلیلیتر مورد نیاز است). در نهایت به هر کدام از لوله ها مقدار 10میکرولیتر از سوسپانسیون قارچی اضافه گردید و 24-48 ساعت در انکوباتور نگهداری شد. بعد از این مدت با روش کدورت سنجی چشمی کمترین رقتی که کدورتی در آن مشاهده نشد MIC در نظر گرفته شد و از MIC و دو رقت کمتر روی محیط سابورو دکستروز آگار کشت داده شد و بعد از انکوباسیون رقتی که هیچ گونه رشدی روی محیط جامد نداشت به عنوان MFC به دست آمد. حداقل غلظت ممانعت کننده از رشد (MIC(و حداقل قدرت قارچکشی (MFC (اسانس آویشن باغی به ترتیب01/0±02/0 و 02/0±05/0میکرولیتر بر میلیلیتر اندازهگیری گردید.بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق حاکی از تاثیر اسانس آویشن باغی بر روی قارچ مورد آزمایش بود.

کلیدواژه ها:

اسانس آویشن باغی ، ساپرولگنیا ، ضدقارچی