تاثیر تغییر اقلیم بر طول مراحل رشد و نیاز آبی گندم (Triticum aestivum L.) و جو (Hordeum vulgare L.) (مطالعه موردی: دشت بیرجند)

تغییرات آب و هوایی ناشی از تغییر اقلیم، در کنار سایر اثرات خود، بر بارندگی و چرخه های هیدرولوژیکی اثر خواهد گذاشت و این تاثیر ات بر تولیدات کشاورزی که مستقیما وابسته به محیط فیزیکی هستند بیشتر خواهد بود. کشاورزی به عنوان یک مصرفکننده عمده آب نیاز خواهد داشت تا به منظور حصول پایداری، در کنار سایر چالش ها، نسبت به این تغییرات تطابق پیدا کند و پیش آگاهی در خصوص تغییرات آتی اقلیمی و تاثیر آن بر مصرف آب کشاورزی میتواند در این زمینه راه گشا باشد. در تحقیق حاضر اثر تغییر اقلیم بر نیاز آبی گندم (Triticum aestivum L.) و جو (vulgare L. Hordeum ) و عملکرد گندم در دوره زمانی 2039-2010 میلادی در منطقه بیرجند مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای اقلیمی دما و بارندگی در دوره زمانی 2039-2010 با استفاده از مدل LARS-WG شبیه سازی شدند. تبخیر و تعرق پتانسیل و واقعی به روش پنمن مانتیث و بارندگی موثر به روش USDA محاسبه شد و نیاز آبی محصول توسط نرمافزار کراپ وات برآورد گردید. اثر تغییر اقلیم بر عملکرد گندم با استفاده از مدل DSSAT مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در آینده درجه حرارتهای کمینه و بیشینه در تمامی ماه های سال افزایش مییابند و متوسط بارش سالیانه نیز اندکی بیشتر خواهد بود. با وجود بیشتر شدن تبخیر و تعرق گیاه مرجع، به دلیل کاشت زودتر گندم و جو و کوتاه شدن طول دوره رشد آن ها، نیاز آبی محصولات در آینده بین 19/5 درصد (گندم) تا درصد (جو) کمتر خواهد شد. از سوی دیگر، عملکرد گندم نیز به علت کوتاهتر شدن طول دوره رشد محصول تحت تاثیر تغییر اقلیم حدود 30 درصد کاهش خواهد یافت.

کلیدواژه ها:

تبخیر و تعرق ، ضریب گیاهی ، مدل گردش عمومی جو ، مدل LARS-WG