بررسی فونستیک و تنوع و تراکم جمعیت هزارپایان (Diplopoda) خاکزی طی فصول مختلف سال در جنگل سمسکنده مازندران

مطالعه حاضر به مدت یک سال در جنگل سمسکنده به نمایندگی از جنگل های هیرکانی به منظور بررسی تغییرات تراکم و تنوع زیستی هزارپایان انجام گرفت (1392-1391). برای این منظور نمونه بردای از خاک جنگل هر دو ماه یک بار در فصول مختلف سال انجام گردید و نمونه ها از سه بخش خاک شامل بستر خاک (خاک-برگ)، لایه 3-0 سانتی متر و لایه 6-3 سانتی متر برداشته شدند. در این بررسی در مجموع، 3 راسته، 5 خانواده، 6 جنس و 7 گونه از جنگل سمسکنده جمع آوری و شناسایی گردیدند. در این بررسی، دو گونه Leptoiulus sp. nov. و Amblyiulus sp. nov. برای اولین بار برای فون دنیا یافت می شود. گونه Leptoiulus sp. nov. بیش ترین فراوانی و گونه Cylindroiulus treptoflagellum (Read, 1992) کم ترین فراوانی را دارا بودند. بالاترین تراکم جمعیت در لایه ی خاکبرگ در ماه مرداد و هم چنین در لایه 3-0 سانتی متری و در مرداد ماه وجود داشت. کم ترین تراکم جمعیت در لایه 6-3 سانتی متری و در خرداد ماه مشاهده گردید. بیش ترین مقدار تنوع جمعیت هزارپایان در لایه خاک برگ در فصل پاییز و کم ترین مقدار تنوع نیز در لایه 6-3 سانتی متر در فصل زمستان مشاهده گردید. به طور کلی تراکم و تنوع جمعیت هزارپایان در لایه خاک برگ بیش تر از لایه های عمیق تر خاک بود. با توجه به نتایج این تحقیق و نظر به این که هزارپایان اهمیت زیادی در زنجیره های غذایی خاک و حفظ تعادل طبیعی در جنگل ها را دارند توصیه می شود برنامه های حفاظت از تنوع زیستی اکوسیستم های جنگلی به خصوص جنگل های با ارزش هیرکانی مورد توجه و نظر بیش تری قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

تنوع زیستی ، جنگل سمسکنده ، فون ، مازندران ، هزارپایان