بررسی پایداری عملکرد دانه در ژنوتیپ های زمستانه کلزا به روش ابرهارت و راسل

برای مطالعه پایداری عملکرد لاین های کلزا، آزمایشهایی در ایستگاههای کرج، تبریز، کرمانشاه، اراک و همدان با استفاده از ده لاین زمستانه کلزا بههمراه دو رقم شاهد و سه لاین امیدبخش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1388-90 اجرا شد. تجزیه واریانس در محیطهای مختلف نشان داد که بین ژنوتیپها از لحاظ عملکرد دانه اختلاف معنیدار وجود دارد. تجزیه واریانس مرکب حاکی از معنیدار بودن اثر متقابل سهجانبه ژنوتیپ×سال×مکان بود. لاینهای ،4/595 ،4/647 دانه عملکرد با بهترتیب SW103 و Karaj2 ،Karaj1 ،SW101 ،HW101 ،L183556/4 ،443/4 ،441/4 و 306/4 تن در هکتار نسبت به میانگین کل برتر بوده و دارای متوسط رتبه و واریانس رتبه کمتری نسبت به سایر ژنوتیپها بودند. تجزیه پایداری بهروش ابرهارت و راسل بین ژنوتیپها از لحاظ عملکرد دانه تفاوتهای معنیداری نشان داد. واریانس مربوط به محیط (خطی)معنیدار و بیانگر وجود رابطه خطی بین عملکرد ژنوتیپها در هر محیط با شاخص محیطی بود. ژنوتیپهای L183 ،SW101 ،SW103 ،HW101 ،Karaj1 و Karaj2 با داشتن میانگین عملکرد بیشتر، ضریب رگرسیون معادل یک و واریانس انحراف از خط رگرسیون غیرمعنیدار، جزو لاینهایپرمحصول و پایدار بودند و میتوان از آنها برای مطالعات تکمیلی بهمنظور کشت در مناطق سرد و معتدل سرد استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

اقلیمهای سرد و معتدل سرد ، پایداری ، عملکرد دانه ، کلزا