تفاوت های کانی شناسی و ژیوشیمیایی فیروزه های معادن نیشابور و میدوک بر اساس داده های SXAM و EMPA و طیف سنجی رامان

در این پژوهش دو فیروزه ایرانی نیشابور و میدوک، بر اساس دادههای SXAM و EMPA و طیف سنجی رامان مورد بررسی قرار گرفتهاند. بر اساس بررسی های الکترون مایکروپروب 17 EPMA نمونه فیروزه، فیروزههای هر دو معدن خالص نمی باشند و توزیع ترکیب شیمیایی آنها در نمودار چهار وجهی محلول جامد پلانریت-فیروزه-کالکوسیدریت-کانی ناشناخته در طبیعت، در طول خط اتصال فیروزه به پلانریت همراه با اجزای کمتری از کالکوسیدریت و کانی ناشناخته قرار میگیرد. داده های حاصل از آنالیز SXAM بر روی 28 نمونه فیروزه و جداول ضریب همبستگی و نمودارهای غلظت عناصر، نشان میدهد افزایش غلظت Cu باعث آبیتر شدن فیروزه و جانشینی Fe در ساختار فیروزه عامل اصلی تغییر رنگ فیروزه از آبی به سبز میشود. همچنین افزایش غلظت عناصر فرعی S و Si و جانشینی آنها (S+Si) در جایگاه P حاکی از دگرسان شدن فیروزه میباشد. بر اساس دادههای طیف سنجی رامان، طیف ارتعاشی فیروزههای طبیعی مناطق نیشابور و میدوک با مورفولوژی متفاوت به هم نزدیک هستند اما فیروزههای میدوک دارای تفاوت اندک در ارتعاشات و شدت بیشتری نسبت به فیروزههای نیشابور، به-خصوص در نمونههای سبز رنگ هستند.

کلیدواژه ها:

فیروزه ، نیشابور ، میدوک ، SXAM ، EMPA ، Raman