مقایسه تاثیر مالیات بر ارزش افزوده و مالیات های مستقیم بر رشد اقتصادی ایران

مالیات ها به طور کلی به دو دسته مالیاتهای مستقیم که به طور مستقیم از افراد و خانوارها گرفته می شوند و مالیاتهای غیرمستقیم که بر قیمت کالاها و خدمات اضافه شده و از مصرف کنندگان کالا اخذ می گردد، تقسیم می شوند. مالیات بر ارزش افزوده از جمله مالیات های غیرمستقیم و در دسته بندی مالیات بر مصرف و فروش است. چون این مالیات از مصرف اخذ می شود و مصرف نیز به مثابه بخشی از تولید ناخالص داخلی، کمتر دچار نوسان می شود، بنابراین اعمال این مالیات نوعی درآمد با ثبات برای دولت ایجاد می کند. در این پژوهش با عنایت به پیامدها و آثار نظام مالیات بر ارزش افزوده، تلاش شده است تا حساسیت تولید ناخالص داخلی نسبت به مالیاتهای مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده شناسایی شود بدین منظور ابتدا مبانی نظری مدلهای رشد درونزا و مطالعات صورت گرفته درگذشته مورد بررسی قرار گرفته، سپس برآورد مدل براساس داده های سری زمانی طی دوره 95-1393 برای قتصاد ایران با استفاده از الگوی خود بازگشت با وقفه های توزیعی (ARDL) برآورد شده است. در این تحقیق از متغیر های موجودی سرمایه فیزیکی، نیروی کار شاغل، مالیات های مستقیم، مالیات غیر مستقیم به عنوان شاخص مالیات بر ارزش افزوده، متوسط سالهای تحصیل به عنوان شاخص سرمایه انسانی استفاده شده، نتایج برآورد مدل حاکی از آن است که در کوتاه مدت متغیر مالیات های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده تاثیر منفی و معنی داری بر تولید ناخالص داخلی دارد و در بلند مدت همچنان تاثیر مالیات های مستقیم بر تولید ناخالص داخلی منفی اما تاثیر مالیات بر ارزش افزوده بر تولید مثبت می باشد. و ضریب تصحیح خطا نشان می دهد که در هر دوره 23 درصد از عدم تعادل در تولید ناخالص داخلی تعدیل شده و به سمت روند بلند مدت خود نزدیک می شود.

کلیدواژه ها:

تولید ناخالص داخلی ، مالیات مستقیم ، مالیات بر ارزش افزوده