تحلیل پیامدهای تغییر در مصرف نهادههای تولید مطابق برنامه پنجم توسعه، بر الگوی کشت محصولات زراعی شهرستان آمل

در برنامه پنجم توسعه کشور، سیاستهای علمی و مدیریتی مناسبی در راستای بهره گیری بهینه از نهاده ها و تولید محصولات زراعی سازگار با شرایط هر منطقه، بیان شده است. در این تحقیق با استفاده از روش برنامهریزی ریاضی مثبت تاثیر تغییر احتمالی مصرف نهاده های کشاورزی بر الگوی کشت کشاورزان و پیامدهای اقتصادی ناشی از آن در شهرستان آمل ارزیابی شد. این تغییرات احتمالی در قالب سناریوهایی شامل کاهش یک درصدی در مصرف آب (PMP1)، کاهش هفت درصدی در مصرف کودهای شیمیایی (PMP2)، کاهش یک درصدی در مصرف سموم (PMP3)، افزایش 0/64 درصدی در اشتغال نیرویکار (PMP4) و ترکیب سناریوهای یادشده (PMP5) مطرح شدند. بدین منظور در سال زراعی 1392-93، 124 نفر از کشاورزان این شهرستان با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی مورد پرسش گری قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد در صورت اجرای سناریوی اول، سوم و چهارم به طور جداگانه، تغییری در میزان سطح زیر کشت محصولات این شهرستان ایجاد نمیشود؛ لذا با تحلیل حساسیت کمترین کاهشی که مدل نسبت به آن واکنش نشان میدهد محاسبه شد. همچنین نتایج گویای آن است که در صورت اجرای سناریوی پنجم (PMP5) به ترتیب کاهش 5 و 0/2 درصدی در مجموع سطح زیر کشت و بازده برنامهای این شهرستان در مقایسه با الگوی کنونی منطقه ملاحظه میشود، به طوریکه بیشترین کاهش سطح زیر کشت به ترتیب با 40 و 30 درصد مربوط به محصولات جو آبی و سویا دیم میباشد. همچنین با توجه به اینکه همه سناریوهای مذکور به کاهش بازده برنامهای منجر میشوند و این امر کاهش رفاه کشاورزان منطقه را در پی خواهد داشت؛ لذا پیشنهاد میشود اقدام های لازم در جهت بهبود وضعیت معیشتی آنان صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

الگوی کشت محصولات زراعی ، برنامه توسعه پنجم ، برنامه ریزی ریاضی مثبت ، مصرف نهاده های کشاورزی