بررسی الگوی پری گونگی و نخستین انسان در شخصیت سیاوش (نگاهی تطبیقی به شاهنامه، متون تاریخی و فرهنگ عامه)

سیاوش، یکی از محوریترین شخصیت های شاهنامه است؛ به طوری که یک سوم شاهنامه به سیاوش و داستان او اختصاص دارد. سیاوش، با شخصیت رازناک و اسطوره ای خود، تجسم خویشکاری آیینی و مینوی و تصویرگر باورهای دیرین ایرانی است. سیاوش، از سویی به عنوان جلوه ای از پری، تجسم ایزدینه ی یکی از خویش کاریهای مام– ایزد بزرگ باروری محسوب میشود و از دیگرسو، شخصیت او منطبق بر الگوی نخستین انسان است. اسطوره ی سیاوش با چنین بنمایهای، تاثیر خود را در زمینه های گوناگون اساطیری، حماسی، تاریخی و فرهنگ عامه بر جای گذاشته؛ بهطوری که هیچ اسطورهای به اندازه آن، در مدارک تاریخی، روایات فرهنگ عامه، نامهای جغرافیایی، سوگ آیینها و سوگ سروده ها، شواهد زنده برجای نگذاشته است. این مقاله در پی آن است تا در نگاهی تطبیقی به شاهنامه، متون داستانی- تاریخی و ادبیات شفاهی (فرهنگ عامه)، بنمایه های شخصیت سیاوش را از منظر پری گونگی و الگوی نخستین انسان ، مورد بررسی قرار دهد تا از این رهگذر بتواند زوایای پنهان شخصیت او را بشناساند و تا حد امکان در آشکار شدن شخصیت معماگونه ی سیاوش، نقشی را ایفا کند. پاسخ مقدر به این دو فرضیه، میتواند سیاوش را به عنوان شخصیتی فراسویی و تاثیرگذار معرفی کند؛ شخصیتی که دارای پویایی و کمال است.

کلیدواژه ها:

سیاوش ، پری گونگی ، نخستین انسان ، شاهنامه ، متون تاریخی و فرهنگ عامه.