اقتصاد رایانش ابری

دنیای فناوری اطلاعات و اینترنت که امروزه تبدیل به جزئی حیاتی از زندگی بشر شده، روزبه روز درحال گسترش است. همسو با آن، نیازهای اعضای جوامع مانند امنیت اطلاعات، پردازش سریع، دسترسی پویا و آنی و از همه مهم تر صرفه جویی در هزینه ها، اهمیت زیادی یافته است.
«پردازش ابری» یا «رایانش ابری» یک فناوری است که در آن، به جای نصب چندین نرم افزار روی چند رایانه، تنها یک نرم افزار، یک بار اجرا و بارگذاری می شود و تمامی افراد از طریق یک خدمات بر خط، به آن دسترسی پیدا می کنند. به این پروسه «رایانش ابری» و یا در اصطلاح Cloud Computing می گویند.
رایانش ابری مدل رایانشی بر پایه اینترنت است که الگویی تازه و بهینه برای عرضه، مصرف و تحویل سرویس های فناوری اطلاعات شامل سخت افزار، نرم افزار، اطلاعات، و سایر منابع اشتراکی رایانشی را با به کارگیری اینترنت ارائه می کند. رایانش ابری راهکارهایی برای ارائه خدمات نوظهور فناوری اطلاعات به شیوه های مشابه با صنایع همگانی مانند آب، برق، تلفن و… پیشنهاد می کند.پیدایش مفاهیم اساسی رایانش ابری به دهه ۱۹۶۰ بازمی گردد. زمانی که جان مک کارتی اظهار داشت که «رایانش ممکن است روزی به عنوان یکی از صنایع همگانی سازماندهی شود.» واژه ابر در واقع بر گرفته از صنعت تلفن است به این گونه که شرکت های ارتباطات راه دور، که تا دهه ۱۹۹۰ تنها خطوط نقطه به نقطه اختصاصی ارائه می کردند، شروع به ارائه شبکه های خصوصی مجازی با کیفیتی مشابه و قیمت های کمتر کردند. نماد ابر برای نمایش نقطه مرزی بین بخش هایی است که در حیطه مسوولیت کاربرند و آنهایی که در حیطه مسوولیت عرضه کننده به کار گرفته می شد. رایانش ابری مفهوم ابر را به گونه ای گسترش می دهد که سرورها را نیز علاوه بر زیرساخت های شبکه دربر گیرد.
در میان شرکت ها، سایت آمازون با مدرن سازی مرکز داده خود نقش مهمی در گسترش رایانش ابری ایفا کرد. بعد از حباب دات کام آنها دریافتند که با تغییر مرکز داده های خود که مانند اغلب شبکه های رایانه ای در بیشتر اوقات تنها از ۱۰ درصد ظرفیت آن استفاده می شد و مابقی ظرفیت برای دوره های کوتاه اوج مصرف در نظر گرفته شده بود- به معماری ابر می توانند بازده داخلی خود را بهبود بخشند. آمازون از سال ۲۰۰۶ امکان دسترسی به سامانه خود از طریق وب سرویس های آمازون را بر پایه رایانش همگانی ارائه کرد. در حال حاضر بیشترین درآمد آمازون از خدمات رایانش ابری حاصل می شود و مالک شرکت را در سال ۲۰۲۰ به عنوان ثروتمندترین فرد دنیا تبدیل کرده است.
رایانش ابری یکی از موضوع های داغ در سال های اخیر بوده و بر همین مبنا سرویس های زیادی متولد شده اند. اما گسترش و پیشرفت سرویس های ابری همزمان با کاربرد آن برای شرکت ها، پیشرفت و منافع چشمگیری برای استفاده شخصی داشته و حتی کاربردهای شخصی خدمات ابری جلوتر از کاربردهایی است که شرکت ها می توانند برای خود تعریف کنند. سرویس های ابری وابستگی به مکان فیزیکی برای کار کردن را از بین برده و کاربران با دسترسی به اینترنت در هر نقطه می توانند به راحتی به برنامه های مورد نظر خود دسترسی پیدا کرد و کار کنند. رایانش ابری مدلی است برای داشتن دسترسی فراگیر، آسان و بنا به سفارش شبکه به مجموعه ای از منابع رایانشی پیکربندی پذیر (مثل: شبکه ها، سرورها، فضای ذخیره سازی، برنامه های کاربردی و سرویس ها) که بتوانند با کمترین کار و زحمت یا نیاز به دخالت فراهم کننده سرویس به سرعت فراهم شده یا آزاد (رها) شوند.
این روزها همه جا صحبت از رایانش ابری و مزایای آن است، به طوری که تصور همگان بر این است که این فناوری فراگیر شده است. اما مطالعات اخیر نشان داده اند که مقوله امنیت، بزرگ ترین سد پیش روی این فناوری است. با این حال، این ملاحظات امنیتی مانع گسترش این فناوری ها و نیز مانع پذیرش و استفاده از برنامه های ابری نشده اند. برای امن کردن رایانش ابری بهتر است این فناوری را به چشم یک فناوری تکمیلی نگاه کنیم و با آن به شکل فناوری انقلابی جداگانه ای که نیازمند تغییرات گسترده در مدل امنیتی است برخورد نکنیم. البته واضح است که در نهایت باید سیاست ها و راهکارهای امنیتی هر سازمانی برای سازگاری هر چه بیشتر با مدل های ابری تغییر کنند.کنار این فضای ایجاد شده انبوهی از تقاضا برای دریافت این سرویس های نرم افزاری به اشتراک گذاشته شده از سوی کاربران به وجود می آید و اینجاست که سرویس های ابری پاسخ کاربران را می دهد. مصرف کننده چه عمده و چه جزء (کاربر عمده و جزء) از طریق اینترنت و فضای وب به این فراساختار با پرداخت مبلغی دسترسی می یابد. این نوع موسوم بهIaaS یا فراساختار همچون یک سرویس است. گرفتن فضا برای ذخیره اطلاعات و دیتابیس می تواند در زیر مجموعه IaaS قرار گیرد. نوع دیگر PaaS یعنی پلتفرم مانند سرویس است و نوع دیگر هم SaaS یا نرم افزار همچون سرویس است. توسعه اپلیکیشنی که کاربر بدان دسترسی پیدا کند، بیشتر از PaaS استفاده می کند.
به عنوان مثال سرویس EC2 ارائه شده از سوی آمازون یک IaaS است که مشتریانی مانند نیویورک تایمز دارد. در واقع با رایانش ابری، سازمان ها نیاز به هزینه کردن برای فراساختار، آموزش کارمندان و پرداخت لیسانس برای نرم افزار ندارند و مرکز داده خود را روی آن راه اندازی می کنند.
گوگل داکس برخلاف مایکروسافت از ابتدا برنامه خود را روی رایانش ابری بنا نهاد و شرکت ها به دلیل صرفه جویی در فضا و پرداخت لیسانس نرم افزاری بدین سمت هجوم آوردند و یکی از دلایل موفقیت گوگل داکس همین عامل است. بازار سرویس های مبتنی بر رایانش ابری واقعا بی بدیل است و فرصت های زیاد تجاری را خلق کرده است. بازار مذکور در سال ۲۰۰۸ تنها ۴۸ میلیون دلار بود که درسال ۲۰۲۰ بالغ بر ۲۵۷ میلیارد دلار شده است. این درآمد از درآمد خالص چندین کشور دنیا بیشتر است.کاربران رایانش ابری می توانند از هزینه سرمایه ای لازم برای خرید سخت افزار و نرم افزار و خدمات دوری کنند، زیرا آنها تنها برای آنچه استفاده می کنند به عرضه کنندگان پرداخت می کنند و هزینه اولیه ای برای خرید تجهیزات به آنها تحمیل نمی شود. سایر مزایای اقتصادی این شیوه اشتراک زمانی در ارائه منابع رایانشی عبارتند از: موانع ورود به بازار کمتر، هزینه و زیرساخت اشتراکی، سربار مدیریتی کمتر و دسترسی سریع به طیف وسیعی از برنامه های کاربردی.عموما کاربران می توانند در هر زمانی قراردادشان را انتخاب یا پایان دهند و بر اساس نیاز سرویس خود را هزینه کنند. در طرف مقابل، شرکت های ارائه کننده سرویس های ابری نیز میتوانند با تمرکز به ارائه خدمات به مشتریان، سطح خدمات را اتقا بخشیده و از منابع خود برای تکرار استفاده از خدمات بهره مند شوند.
نکته پایانی
اهمیت راهبردی فناوری اطلاعات با استاندارد و ارزان تر شدن آن کاهش می یابد. تغییر الگووار رایانش ابری، شبیه به جایگزینی ژنراتورهای مولد برق با شبکه های توزیع برق است که در اوایل قرن بیستم رخ داد. با این تفکر سرویس های متنوع کاربردی، هوش مصنوعی، تحلیل اطلاعات، کلان داده ها، خدمات انفرادی و سازمانی همگی بر بستر رایانش ابری ارائه می شود و بازار بسیار بزرگی در دنیا شکل گرفته است و شاید در آینده نه چندان دور، بخش اندکی از سرویس های اطلاعاتی به صورت محلی ارائه شود و تمامی سرویس ها به این بستر منتقل و متناسب با آن بازاری به بزرگی تمامی خدمات و سرویس ها ایجاد می شود. این خدمات اقتصاد بزرگی را شکل داده است، به نحوی که خدمات رایانش ابری از لحاظ هزینه برای مصرف کنندگان به صرفه بوده و از هزینه های گزاف راه اندازی اولیه و نگهداری بعدی رها کرده و صرفا بابت دریافت خدمات، هزینه می کنند و از سوی دیگر شرکت های ارائه کننده خدمات رایانش ابری، با سرمایه گذاری در این بخش می توانند از درآمد سال های آتی و درازمدت آن بهره مند شوند.

https://jahanesanat.ir/?p=181442